بررسی و تحلیل زیست محیطی سد 15 خرداد

سد 15 خرداد با ارتفاع 3/54 متر از کف رودخانه از نوع خاکی غیرهمگن با هسته رسی در 12 کیلومتری شمال شهر دلیجان واقع در استان مرکزی بر روی رودخانه قمرود احداث گردیده است . هدف از احداث این سد تامین کشاورزی پایین دست و شرب شهر قم می باشد .سد مزبور درسال 1373 به بهره برداری رسید و پس از گذشت حدود 2 سال از بهره برداری ، کیفیت آب مخزن تغییر نمود و شوری آن افزایش یافته به طوری که هدایت الکتریکی آب ec آن از مقدار 1000 میکروموس بر سانتی متر در سال 1373 به مقدار 4000 میکروموس بر سانتی متر در سال 1378 رسیده است . از عوامل موثر بر افزایش ec مخزن می تواند به خشکسالی پیاپی سال های اخیر ، لایه بندی حرارتی و نمک ، تبخیر شدید از سطح دریاچه سد ، ورود رودخانه های شور و دربند شور ، واکنش شیمیایی کف مخزن با آب سد اشاره نمود . بر اساس مطالعات صورت پذیرفته توسط نگارندگان به منظور پیش بینی میزان ec سد با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی ann بر اساس الگوی هواشناسی سال هیدرولوژیکی 77-76 به حداکثر 3550 میکروموس بر سانتی متر و الگوی 78-77 حداکثر به 4050 میکروموس بر سانتی متر خواهد رسید . از دیگر تاثیرات زیست محیطی احداث این سد می توان به اثرات آن بر آب های زیرزمینی دشت ها ی پایین دست ، وضعیت کشاورزی و شرایط اجتماعی اشاره کرد .جهت بهبود کیفیت آب سد و کاهش اثرات منفی بر محیط زیست روش هایی از قبیل شست و شوی مخزن ، مدیریت بهره برداری کیفی انحراف و یا اصلاح رودخانه های شور و در بند شور ، ممانعت از برداشت های غیر مجاز آب های زیرزمینی ، انتقال آب از سرشاخه های دز به مخزن سد ، جلوگیری از نفوذ فاضلاب شهر دلیجان به سد و کنترل کود شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی در بالادست سد مطرح می باشد .