بررسی امکان تصفیه آب های آلوده به فلز روی (Zn) توسط خاک تحت کشت آفتاب گردان...

امروزه خطرات ناشی از تخلیه پساب های صنعتی حاوی فلزات سنگین به محیط زیست و هم چنین نفوذ این آلودگی ها به منابع آب سطحی و زیر زمینی و گسترش آن به اراضی مجاور این منابع ، به یک نگرانی ملی تبدیل شده و یافتن راه حل هایی مناسب در جهت رفع این خطرات پیش از بروز فجایع زیست محیطی ، در بسیاری از نقاط کشور ضروری می باشد . در حال حاضر روش های متنوعی برای تقلیل آلودگی های آب و خاک به کار گرفته می شود که از آن جمله می توان به شست و شوی خاک های آلوده به فلزات سنگین توسط اسید یا تصفیه پساب های صنعتی در تصفیه خانه ها پیش از تخله آن ها اشاره نمود . اکثر این روش ها وقت گیر و پرهزینه بوده و در نهایت موجب انتقال آلودگی به بخش دیگری از میحط زیست می گردند . در این میان ، یافتن راه حلی مطمئن که ضمن رفع آلودگی ، کم هزینه و نسبتا سریع بوده و اثرات جانبی ان سلامت محیط را تهدید ننماید . از اهمیت ویژه ای برخوردار است . یکی از راه های رفع چنین مشکلاتی ، بهره گیری از فرایندهای طبیعی تصفیه و از جمله پتانسیل های فیزیولوژیک گیاهان سبز می باشد .هدف اصلی از اجرای این تحقیق ، بررسی امکان تصفیه پساب های صنعتی و آب های آلوده به فلز روی توسط خاک و گیاه است . به این منظور 9 عدد لایسیمتر زهکش دار استوانه ای شکل به قطر 60 سانتی متر و ارتفاع 100 سانتی متر از جنس پلاستیک تهیه و با خاک سبک و دارای بافت لوم شنی پر شدند . لایسیمتر ها پس از کاشت گیاهان و تا هنگام استقرار آن ها ، با آب چاه آبیاری گردیده و سپس آبیاری با استفاده از پساب صنتعی آب آلوده به روی به میزان 25 mg/l صورت پذیرفت . در این پژوهش تاثیر کاشت گیاهانی همچون آفتابگردان ، یولاف و نی در جذب روی ، مورد مطالعه قرار گرفت که هر یک در سه لایسیمتر کشت شدند . به منظور بررسی توانایی مجوعه خاک - گیاه در جذب روی ، نمونه هایی از آب ورودی به لایسیمترها و زه آب خروجی از آن ها در تناوب های مناسب تهیه و آنالیز گردید . نتایج حکایت از آن داشت که غلظت روی در نمونه های زه آب جمع اوری شده در تمامی تیمارها زیر حد مجاز قرار گرفته که بیانگر عملکرد مطلوب مجموعه خاک - گیاه در جذب این فلز از آب آلوده با راندمانی در حدود 5/98% می باشد . در انتهای دوره ازمایش ، نمونه های گیاهی نیز برای تعیین میزان جذب روی از خاک تهیه و آنالیز گردید . جذب فلز توسط اندام های مختلف گیاهی بین 714/0 و 257/0 درصد در نوسان بود که بر پالایش گیاهی در سیستم دلالت دارد . با تعیین بیلان جرمی ، در نهایت مشاهده شد که غلظت فلز روی در خاک لایسیمترها از حد مجاز غلظت این عنصر در خاک های کشاورزی تجاوز نموده است واین خاک ها شدیدا آلوده می باشند .