روایی و پایایی آزمون تکرار ناکلمه برای بررسی ظرفیت حافظه فعال واج‏شناختی در کودکان فارسی‏زبان

زمینه و هدف: کودکان مبتلا به اختلال پردازش شنوایی مشکلاتی در ذخیره واجی دارند. عملکرد ذخیره واجی که بخش واج‏شناختی حافظه فعال را تشکیل می‏دهد، نمود دقیق توالی گفتار است، بنابراین ارزیابی حافظه فعال واج‏شناختی در کودکان فوق حایز اهمیت است. آزمون تکرار ناکلمه یکی از روش‏های ارزیابی حافظه فعال واج‏شناختی است. هدف از این پژوهش، ساخت آزمون تکرار ناکلمه و تعیین روایی و پایایی آن برای بررسی ظرفیت حافظه فعال واج‏شناختی در کودکان فارسی زبان بود.روش بررسی: در این پژوهش مقطعی‏ـ‏مقایسه‏ای، 40 ناکلمه براساس معیارهای ساخت ناکلمه با نظر زبان‏شناس ساخته شد و در 53 پسر و 47 دختر در محدوده سنی 7 تا 10 سال اجرا شد. به‏منظور تعیین روایی محتوا، ناکلمه‏های ساخته شده توسط صاحب‎نظران مورد بررسی و اظهار نظر قرار گرفت. برای بررسی روایی سازه همبستگی نتایج آزمون تکرار ناکلمه با دو آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونه اعداد سنجیده شد. همچنین به‏منظور بررسی پایایی، این آزمون دوبار و با فاصله زمانی اجرا شد.یافته‏ها: مقدار روایی محتوایی در این پژوهش 5/95 با انحراف معیار 2 به‏دست آمد. بین نتایج آزمون تکرار ناکلمه و آزمون یادآوری مستقیم اعداد و یادآوری وارونه اعداد ضریب همبستگی به‏ترتیب 76/0 و 75/0 بود. بین اجراهای متوالی آزمون تکرار ناکلمه، ضریب همبستگی 8/0 مشاهده شد(p=0/001).نتیجه‏گیری: نتایج نشان می‎دهد که آزمون تکرار ناکلمه ساخته شده می‏تواند برای شناسایی اختلالات واجی در کودکان 7 تا 10 سال فارسی‏زبان مورد استفاده قرار گیرد.