اثر عصاره متانولی مریم نخودی شرقی بر شاخص تنش اکسایشی و سطح سرمی‌آنزیم‌های عملکردی کبد در موش های صحرایی مبتلا به دیابت تجربی

چکیده زمینه و هدف: دیابت بیماری مزمنی است که با کاهش ترشح انسولین ناشی از اختلال در عملکرد سلول بتا در پانکراس یا افزایش مقاومت به انسولین مشخص می شود. هدف این مطالعه بررسی اثر عصاره متانولی مریم نخودی شرقی بر شاخص تنش اکسایشی و سطح سرمی آنزیم‌های عملکردی کبد در موش‌های صحرایی مبتلا به دیابت تجربی بود. روش بررسی: این مطالعه تجربی بر روی 32 سر موش صحرایی نر سفید با وزن متوسط 240ـ200 گرم به طور تصادفی در چهار گروه هشت تایی، کنترل (رت های نرمال)، دیابتی (تزریق یک دوز 60 میلی گرم بر کیلو گرم استرپتوزوتوسین به صورت داخل صفاقی و بدون دریافت عصاره)، تیمار سالم ( رت های سالم همراه با دریافت روزانه عصاره با دوز 200 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به روش گاواژ) و تیمار دیابتی (تزریق یک دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین به صورت داخل صفاقی و دریافت روزانه عصاره با دوز 200 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن به روش گاواژ) قرار گرفتند، انجام شد. در پایان دوره تیمار21 روزه، خونگیری از حیوانات و نمونه برداری از بافت کبد آن ها انجام شد. سرانجام میزان گلوکز خون، غلظت مالون دی آلدهید بافت کبد و آنزیم های کبدی تمامی‌گروه ها اندازه‌ گیری شدند. داده‌ها با آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: با مصرف عصاره مریم نخودی شرقی، غلظت سرمی ‌گلوکز در گروه های دیابتی تیمار شده نسبت به گروه کنترل دیابتی به طور معنی داری کاهش یافت(01/0p < ). کاهش معنی داری در سطح مالون دی‌آلدهید بافت کبد گروه دیابتی تیمار شده نسبت به گروه دیابتی مشاهده شد(05/0p < ). کاهش معنی‌دار در فعالییت ast و altغلظت در گروه دیابتی تیمار شده نسبت به گروه کنترل دیابتی نیز مشاهده شد(001/0p < ). نتیجه‌گیری: آنزیم‌های کبدی عصاره متانولی مریم نخودی شرقی دارای خواص ضد دیابتی بوده و بنابر این احتمالاً در حفاظت از بافت کبد در مقابل آسیب های استرس اکسیداتیو ناشی از دیابت القا شده با استرپتوزوتوسین مفید می‌باشد.