علل گرایش و روشهای پیشگیری از استعمال مواد مخدر در استان کهگیلویه و بویراحمد

مقدمه و هدف : سوء مصرف مواد مخدر از جمله بارزترین آسیبهای اجتماعی است که نتایج و اثرات مهمی در سطح جامعه دارد، بنابراین پیشگیری از آن می تواند از عوارض آن جلوگیری نماید. در این راستا این مطالعه باهدف تعیین علل گرایش و روشهای پیشگیری از استعامل مواد مخدر در جوانان و میانسالان استان کهگیلویه و بویر احمد انجام گرفت.مواد و روش: در این مطالعه توصیفی از کل جمعیت 65-14 سال استان کهگیلویه و بویر احمد در سال 1382 تعداد 3749 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی به عنوان نمونه انتتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش؛ مشخصات دموگرافیک ، علل گرایش و روشهای پیشگیری از استعامل مواد مخدر بود. در ضمن روایی محتوایی پرسشناخه بانظر افراد متخصص و پایایی آن با روش دو نیمه سازی و آلفای کرونباخ 97/0 بررسی گردید و مورد تایید قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با نرم افزار spss و شاخصهای توصیفی آنالیز گردید.یافته ها: دراین مطالعه 7/1 درصد از نمونه مورد بررسی مواد مخدر مصرف می کنند که مصرف 9/85 درصد آنها تریاک و نحوه مصرف تریاک در 4/59 درصد آنان سیخ و سنگ می باشد. در این مطالعه 4/73 درصد معتادین اعلام کرده اند که اولین تجربه آشنایی آنها با مواد مخدر از طریق دوستان بوده و 50 درصد آنها مواد مخدر لازم را از طریق دوستان تهیه می کردند. در این بررسی شیوع مصرف مواد مخدر در شهرستان گچساران بیشترین (8/2 درصد) فراوانی را داشته است و همچنین شیوع مصرف مواد در گروه میانسالان نسبت به سایر گروهها سنی نسبت بالاتری (6/2 درصد) را نشان می دهد. همچنین در این مطالعه از دیدگاه نمونه مورد بررسی مهمترین روش موثر خانواده ها برای جلوگیری از مصرف مواد مخدر به ترتیب؛ نظارت بر رفتار فرزندان (6/34درصد) آگاهی والدین و درک متقابل فرزندان (3/27درصد) و ایجاد محیطی امن و آرامش بخش در خانواده (4/24 درصد) بوده است. همچنین مهمترین روش موثر آموزشی، آموزش عمومی مردم از طریق رسانه ها (6/33 درصد) و بهترین نوع آموزش،‌ رادیو و تلوزیون (4/45 درصد) بوده است. بر اساس نتایج این بررسی مهمترین روش موثر نظارتی ، تجدید نظر در قوانین مبارزه با مواد مخدر (2/46 درصد) است. مهمترین روش برای قاچاقچیان مواد مخدر به ترتیب؛ اعدام (4/21 درصد و 9/32 درصد ) بوده است، اما مهمترین روش برای قاچاقچیان مواد مخدر به ترتیب؛ اعدام (2/53 درصد) و زندانی کردن (1/27) مطرح شده است. در این بررسی مهمترین روش اجتماعی برای جلوگیری از مصرف وایجاد فضاها و مکانهای ورزشی (4/33 درصد) و مهمترین روش موثر اقتصادی برای این امر، ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای افراد بیکار (9/41 درصد) و مبارزه جدی و قاطع با رشوه خواری ، رابطه بازی و تبعیض در جامعه (6/33 درصد) بوده است.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد اولین تجربه آشنایی معتادان به مواد مخدر و چگونگی تهیه و مصرف آن از طریق دوستان بودند، از طرفی با توجه به نتایج نمی توان نسخه ای واحد را به عنوان مهمترین و موثرترین روش برای جلوگیری از مصرف مواد مخدر در استان تجویز نمود. تفاوتهای فردی، راهکارهای چند بعدی را طلب می کنند. و مشارکت خانواده، جامعه و همه دستگاههای اجرایی را طلب می کند. آموزش و آگاه سازی خانواده ها و آحاد جامعه، نوعی واکسیناسیون اجتماعی است که مقاومت افراد را بالا می برد، اشتغال جوانان و رفع بیکاری، ایجاد مراکز تفریحی و ورزشی برای گذراندان اوقات فراغت آنان ، هدفمندی زندگی را تبیین می کند که همه همه در جهت جلوگیری است از مصرف مواد مخدر می توانند موثر باشند.