تاثیر مداخله مبتنی بر الگوی مراقبت مشارکتی بر وضعیت خستگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور

زمینه و هدف: تالاسمی ماژور یک بیماری خونی ژنتیکی مزمن است. این بیماری باعث خستگی در افراد می‌شود و بر جنبه‌های مختلف زندگی این افراد تاثیرگذار است، لذا هدف از این مطالعه تعیین و تاثیر مداخله مبتنی بر الگوی مراقبت مشارکتی بر وضعیت خستگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور بود.روش بررسی: این یک مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده و یک ‌سو‌کور بوده که در سال1398 بر روی 90 نفر از بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور مراجعه کننده به بخش تالاسمی بیمارستان شهید بهشتی یاسوج انجام گرفته است. نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده بوده و بیماران به دو گروه 45 نفره مداخله و کنترل تقسیم شدند، ابتدا آزمون تعیین نمره وضعیت خستگی از دو گروه اخذ شد، ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل  اطلاعات جمعت شناختی و پرسشنامه سنجش چند بعدی خستگی مولتی دایمنشنال فتیگواینمنتری (mfi ) بوده و سپس برای گروه مداخله آموزش مبتنی بر الگوی مراقبت مشارکتی طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای برگزار شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده  از آزمون‌های آماری کای دو، تی مستقل، تی زوجی تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد میانگین سنی کلی بیماران  6.73 ± 22.2 سال است و از نظر جمعیت شناختی بین گروه‌ها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. میانگین نمره وضعیت خستگی بین دو گروه مداخله و کنترل پس از مداخله نسبت به قبل از مداخله تغییرمعنی‌داری نداشته است، هم‌چنین بعد از مداخله در نمره ابعاد خستگی تفاوت معنی‌داری بین دو گروه آزمون و کنترل مشاهده نشد(0.05

the effect of the intervention based on the collaborative care model on the fatigue of patients with thalassemia major

background & aim: thalassemia major is a chronic genetic blood disease. this disease causes fatigue in people and affects different aspects of their lives, therefore the purpose of the present study was to determine the effect of intervention based on collaborative care model on the fatigue of patients with thalassemia major.methods: the present randomized controlled and blinded clinical trial study was conducted in 2019 on 90 patients with thalassemia major referred to the thalassemia department of shahid beheshti hospital of yasuj, iran. the random sampling was simple and they were divided into two groups of 45 people, intervention and control. first, a test to determine the fatigue status was taken from the two groups. the data collection tool included demographic information and the multidimensional fatigue inventory (mfi) questionnaire. and then for the intervention group, training based on the collaborative care model was held during 8 sessions of 90 minutes. the collected data were analyzed using chi-square, independent t, and paired t tests.results: the results indicated that the average age of the patients was 22.2 ± 6.73 years. demographically, there was no significant difference between the groups. there was no significant change in the mean score of fatigue between the two intervention and control groups after the intervention compared to before the intervention, and after the intervention, no significant difference was observed in the score of the dimensions of fatigue between the two test and control groups(p>0.05).conclusion: the results of the present study indicated that after the completion of the research interventions in the experimental and control groups, the changes in the overall average score of the fatigue status of patients with thalassemia major are not statistically significant. based on this, the collaborative care model did not improve the fatigue of patients with thalassemia major.