تاثیر امپاگلیفلوزین بر مسمومیت کبدی ناشی از سیکلوفسفامید در موش‌های صحرایی نر

زمینه و هدف: سیکلوفسفامید دارویی است که به عنوان سرکوب کننده سیستم ایمنی و ضد سرطان برای درمان انواع مختلف سرطان مانند؛ سرطان سینه، لنفوم، لوسمی‌ها استفاده می‌شود. این دارو می تواند منجر به مسمومیت کبدی شده که به نوبه خود باعث استرس میتوکندری‌یایی، مرگ سلولی و نکروز کبدی می‌گردد. امپاگلیفلوزین یک داروی مسدود کننده ناقل سدیم گلوکز است  که در درمان دیابت استفاده می‌گردد، این دارو هم‌چنین دارای اثرات  آنتی‌اکسیدانی‌ می‌باشد. هدف از این مطالعه تعیین و بررسی تاثیر امپاگلیفلوزین بر مسمومیت کبدی ناشی از سیکلوفسفامید در موش صحرایی نر بود. روش بررسی: در این مطالعه تجربی که در سال  1402در دانشکده پزشکی یاسوج انجام شد، 24 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در چهار گروه؛ کنترل، دریافت‌کننده سیکلوفسفامید، دریافت‌کننده امپاگلیفلوزین سپس سیکلوفسفامید و دریافت‌کننده سیکلوفسفامید سپس امپاگلیفلوزین تقسیم‌بندی شدند، تیمار گروه‌ها به مدت 11 روز انجام شد. پس از این مدت از رت ها خون‌گیری و کبد آنها برداشته می‌شد. از نمونه‌های خونی پلاسما تهیه و آنزیم‌های کبدی آسپارتات آمینوترانسفراز(ast) و آلانین آمینوترانسفراز(alt) و همین‌طور آلکالین فسفاتاز(alp) اندازه‌گیری شد. از نمونه‌های کبدی برای سنجش مقادیر مالون دی‌آلدئید(mda) و متابولیت‌های نیتریک اکسید(no) و هم‌چنین پژوهش‌های بافت‌شناسی استفاده گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و تست تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد سیکلوفسفامید باعث افزایش معنی‌دار میزان پلاسمایی آنزیم‌های ast، alt و سطح متابولیت‌های no و mda بافت کبد (p<0.001) و افزایش التهاب، ادم، احتقان و نکروز بافتی در مقایسه با گروه کنترل شد. تجویز امپاگلیفلوزین منجر به کاهش سطح پلاسمایی آنزیم‌هایast  ،alt  و سطوح بافتیno  و mda  و کاهش تغییرات بافتی در مقایسه با گروه سیکلوفسفامید گردید. هم‌چنین امپاگلیفلوزین چه به عنوان پیشگیری و چه به عنوان درمان تغییرات بافتی را کاهش داد. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه، امپاگلیفلوزین باعث کاهش مسمومیت کبدی ناشی از سیکلوفسفامید در موش‌های صحرایی نر شد  که این اثر احتمالاً از طریق کاهش استرس اکسیداتیو ایجاد شده است.    

effect of empagliflozin on hepatotoxicity induced by cyclophosphamide in male rats

background & aim: cyclophosphamide (cp) is an immunosuppressive medication which is primarily used to manage and treatt of neoplasms, including breast cancer, lymphoma and leukemia. cp as well possesses many side effects, including hepatotoxicity which leads to mitochondrial oxidative stress, cell death and hepatic necrosis. empagliflozin (empa) is a sodium-glucose cotransporter-2 inhibitor used to treat diabetes and has antioxidant activity. the present study was designed to investigate the effect of empagliflozin on hepatotoxicity induced by cyclophosphamide in male rats.methods: the present experimental study was conducted at the school of medicine, yasuj university of medical sciences in 2023. twenty-four male wistar rats were divided into four groups: control group, cp group, empa+cp group and cp+empa group. all groups were treated for 11 days. moreover, blood samples were obtained and the liver was removed. plasma levels of alt, ast and alp were measured. homogenized liver tissue was used to measure malondialdehyde (mda), nitric oxide (no). liver histology was also performed. the results were analyzed by one- way anova and tukey’s post hoc test. results: the results indicated that cyclophosphamide triggered a significant increase in the plasma level of ast, alt enzymes and the level of no and mda metabolites in the liver tissue (p<0.001) and increased inflammation, edema, congestion and tissue necrosis compared to the control group. the administration of empagliflozin led to a decrease in plasma levels of ast and alt enzymes and tissue levels of no and mda and decreased tissue changes compared to the cyclophosphamide group. furthermore, empagliflozin reduced histological changes both as prevention and as treatment.conclusion: according to the results of the present study, empagliflozin can reduce the hepatotoxicity of cyclophosphamide probably with reduction of oxidative stress.