تاثیر برنامه آموزشی فرزندپروری بر افسردگی، اضطراب و استرس مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی‌ بیش فعالی

زمینه و هدف: زندگی با کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی/ بیش فعالی می‌تواند مشکلات روانشناختی قابل توجهی از قبیل؛ افسردگی، اضطراب و استرس را برای والدین آنها به همراه داشته باشد. توجه به این موضوع و انجام مداخلات روانشناختی برای کاهش این مشکلات ضروری است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر یک برنامه آموزشی فرزندپروری بر افسردگی، اضطراب و استرس مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی/ بیش فعالی انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه‌ای از نوع کارآزمایی در عرصه می‌باشد که در کلینیک‌های روانپزشکی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در سال 1394 انجام شد. تعداد 64 مادر دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی که دچار افسردگی، اضطراب و استرس متوسط و بالا بودند، به صورت نمونه‌گیری غیر تصادفی و در دسترس انتخاب شدند. نمونه های انتخاب شده بر اساس طرح تصادفی بلوکی بین دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. مادران در گروه مداخله در 8 جلسه کلاس آموزشی فرزندپروری بر اساس پروتکل ساندرز شرکت کردند. مادران در گروه کنترل مراقبت‌های معمول را دریافت نمودند. قبل و یک ماه بعد از مداخله، افسردگی، اضطراب و استرس مادران با استفاده از مقیاس 42 سوالی سنجش ‌افسردگی، اضطراب و استرس مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری من‌ویتنی، مجذور کای، تی مستقل و تی زوجی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: شرکت کنندگان در دو گروه از نظر متغیرهای جمعیت شناختی از قبیل: سن، جنس، تحصیلات و سن مادر و کودک تفاوتی با یکدیگر نداشتند(p>0/05). میانگین نمره افسردگی، اضطراب و استرس در مادران در گروه مداخله و کنترل قبل از انجام برنامه آموزشی به ترتیب؛ 19.06، 15.2، 20.8 و 17.8، 16.1، 21.1 بود. بر اساس نتایج آزمون تی مستقل اختلاف میانگین‌ها بین دو گروه معنی‌دار نبود(p>0/05). میانگین نمره افسردگی، اضطراب و استرس در مادران در گروه مداخله و کنترل بعد از انجام برنامه آموزشی به ترتیب، 14.7، 12.5، 16.5 و 18.2، 16.1، 20.5 بود. بر اساس نتایج آزمون تی‌مستقل اختلاف میانگین‌ها بین دو گروه معنی‌دار بود(p<0/05). نتیجه‌گیری: آموزش فرزندپروری به مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی به عنوان یک مداخله روانشناختی غیر دارویی به شکل قابل توجهی میزان اختلالات روانشناختی را در بین آنها کاهش داد. توصیه می‌شود تا در قالب پزشکی و پرستاری جامع نگر، استفاده از این روش در توانمندسازی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی مورد استفاده قرار گیرد.

The effect of parenting training program on depression, anxiety and stress of mothers of children with attention deficit / hyperactivity disorder

Background aim: Living with children suffering from AttentionDeficit / Hyperactivity Disorder may lead to significant psychological problems such as stress, anxiety, and depression for their parents. For decreasing these problems, using psychological interventions is necessary. Therefore, the present study aimed to determine the effect of a parenting education program on depression, anxiety, and stress of mothers with AttentionDeficit / Hyperactivity Disorder children. Methods: The present study was a field trial study conducted in psychiatric clinics affiliated to Yasuj University of Medical Sciences in 2015. Sixty four mothers who had children with attentiondeficit / hyperactivity disorder with moderate to high levels of depression, anxiety, and stress were selected by simple and nonrandom sampling. The selected samples were assigned based on a randomized block design between two groups of the intervention and control groups. Mothers in the intervention group participated in 8 sessions of parenting training classes based on the Saunders protocol. Mothers in the control group received routine care. Before and one month after the intervention, motherschr('39') depression, anxiety, and stress were assessed using the Depression Anxiety Stress Scales (DASS42(. Data were analyzed using MannWhitney Test, Chisquare, Independent Sample T Test and Paired Sample T Test. Results: Participants in the two groups did not differ from each other in terms of demographics variables such as age, sex, education, and age of the mother and child (p> 0.05). The mean scores of depression, anxiety, and stress in mothers in the intervention and control groups before the training program were 19.06, 15.2, 20.8, and 17.8, 16.1, 21.1, respectively. Based on the results of the independent ttest, the difference between the means score between the two groups was not significant (p> 0.05). The mean scores of depression, anxiety, and stress in mothers in the intervention and control groups after the training program were 14.7, 12.5, 16.5, and 18.2, 16.1, 20.5, respectively. Based on the results of the independent ttest, the difference between the means score between the two groups was statistically significant (p <0.05). Conclusion: Parenting education to mothers of children with attention deficit/hyperactivity disorder as a nonpharmacological psychological intervention significantly reduced the rate of psychological disorders among them. It is recommended that in the form of holistic medicine and nursing, this method be used to empower mothers who have children with attentiondeficit / hyperactivity disorder.