بررسی اثر ضد لیشمانیایی عصاره‌های حاصل از سه نوع جانور دریایی بومی ‌خلیج فارس در شرایط برون تنی

زمینه و هدف: درمان لیشمانیوز به عنوان هفتمین اولویت تحقیقاتی از طرف who مطرح شده و با وجود پژوهش‌های زیادی که در این راستا انجام شده است، هنوز درمان مشخصی برای آن وجود ندارد و عوارض جانبی داروهای مرسوم و ظهور مقاومت انگل، استفاده از آنها را دچار چالش مهمی کرده است. اخیراً پژوهش‌های گستره‌ای بر روی عصاره‌ها و ترکیبات مختلف گیاهی بر ضد انگل لیشمانیا صورت گرفته و حتی استفاده از داروهای با منابع دریایی به دلیل عوارض و هزینه کمتر و سازگاری بیشتر بیماران به این داروها، مورد توجه قرار گرفته است، لذا هدف از این مطالعه تعیین و بررسی اثر ضد لیشمانیایی عصاره‌های حاصل از سه نوع جانور دریایی بومی خلیج فارس در شرایط برون‌تنی بود. روش بررسی: در این مطالعه تجربی که در سال 13971396 انجام شد، هر سه جاندار از آب‌های ساحلی استان بوشهر جمع‌آوری و پس از جداسازی پوسته و احشاء، به روش پرکولاسیون و با استفاده از حلال‌های مختلف، مورد عصاره‌گیری قرار گرفته و اثرات ضدلیشمانیایی و میزان سمیت سلولی این فرآورده‌ ها به ترتیب بر روی فرم پروماستیگوت انگل لیشمانیا ماژور و سلول‌های vero و بر اساس تست بیوشیمیایی mtt assay مورد ارزیابی واقع شدند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌ آماری lsd در سطح آماری یک درصد تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: آنالیز آماری نشان داد که فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع عصاره و غلظت های استفاده شده از آن(دوز) دارای تاثیر بسیار معنی‌داری بودند. هم‌چنین اثرات متقابل دوگانه نوع عصاره و دوز، نوع عصاره و حلال و نیز اثر متقابل سه گانه نوع عصاره و حلال و دوز بر میزان رشد انگل معنی‌دار شد. بیشترین فعالیت ضدلیشمانیایی مربوط به عصاره‌های متانولی پوسته خیار دریایی(65/ 88 درصد) و احشاء توتیای دریایی(48/ 87 درصد) با غلظت 800 میکروگرم بر میلی‌لیتر و کمترین میزان مربوط به عصاره آبی ستاره دریایی(01/ 43 درصد) با غلظت 20 میکروگرم بر میلی‌لیتر حاصل شد. نتیجه‌گیری: تمامی انواع عصاره های پوسته و احشاء سه جاندار دریایی مورد تحقیق دارای اثرات ضدلیشمانیایی بوده که در این میان، بیشترین میزان کشندگی مربوط به عصاره‌های متانولی پوسته خیار دریایی و احشاء توتیای دریایی می‌باشد. هم‌چنین تمامی انواع عصاره‌ها، دارای سمیت بسیار پایینی برای سلول‌های میزبان بوده، لذا قابلیت تجاری سازی به صورت تهیه داروهای موثر را پس از انجام پژوهش‌های تکمیلی به صورت درون تنی دارا می‌باشد.

Evaluation of Anti-Leishmanial Effect of Three Native Marine Animals Extract of Persian Gulf in Vitro Condition

Background aim: Treatment of leishmaniasis has been identified as the seventh research priority by WHO. Despite the many studies that have been conducted in this regard, there is still no specific treatment for it. Therefore, the side effects of conventional drugs and the emergence of parasite resistance have made their use an important challenge. Recently, extensive studies have been conducted on extracts and various plant compounds against the parasite Leishmania, and even the use of drugs with marine sources has been considered due to the side effects and lower cost and greater adaptation of patients to these drugs. The aim of the present study was to determine and evaluate the antileishmanial effect of three native marine animals rsquo; extract of Persian Gulf in vitro condition. Methods: In this experimental study conducted in 20172018, all three organisms were collected from the coastal waters of Bushehr province. After separation of crust and viscera, they were extracted by percolation method and using different solvents. The antileishmanial effects and the degree of cytotoxicity of these products were evaluated on the promastigote form of Leishmania major and vero cells, based on the biochemical test of MTT assay respectively. The collected data were analyzed using LSD statistical test at the statistical level of one percent. Results: Statistical analysis indicated that the extract type and the concentrations used (dose) had a very significant effect. Correspondingly, the dual interactions effect of extract and dose, extract and solvent, as well as the triple interaction of extract, solvent and dose were significant on the inhibitory rate. The highest antileishmanial activity was related to methanolic extracts of Holothuria parvachr('39')s shell (88.65%) and Echinometra matheaichr('39')s viscera (87.48%) at 800 mu;g/ml concentrations, and the lowest activity was obtained in aqueous extract of Ophiocoma scolopendrina (43.01%) at 20 mu;g/ml concentration. Conclusion: All types of shell extracts and viscera of the three studied marine organisms have antileishmanial effects, among which, the highest lethality was related to methanolic extracts of sea cucumber shell and sea urchin viscera. Moreover, all types of extracts had very low toxicity to host cells and therefore had the ability to be commercialized in the form of effective drugs after additional in vitro studies.