اثر عصاره هیدروالکلی دارچین بر تغییرات بافتی و هورمونی تخمدان در موش صحرایی تیمار شده با سیکلوفسامید

زمینه و هدف: استفاده از داروی سیکلوفسفامید در درمان بعضی بیماری ها با وجود عوارض جانبی سوء آن الزامی است. با توجه به ارزش دارویی شناخته شده عصاره دارچین، این تحقیق با هدف بررسی اثر حفاظتی آن در مقابل عوارض استفاده از سیکلوفسفامید بر عملکرد تخمدان موش انجام شد. روش بررسی:در این مطالعه تجربی، 49 سر موش صحرایی در 7 گروه مرتب شدند. گروه؛ کنترل بدون تیمار، شاهد حلال دارو و گروه های تیمار 1، 2 و 3روزانه 5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش از داروی سیکلوفسفامید(بضورت تزریق درون صفاقی) و 0.5، 1 و 2 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش از عصاره دارچین (با گاواژ) دریافت کردند. تیمار 4 روزانه فقط 5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش سیکلوفسفامید و تیمار 5 فقط 2 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش از عصاره دارچین(با گاواژ) دریافت کردند. پس از 21 روز، موش ها را بیهوش و از قلب آنها خون گرفته شد. بلافاصله تخمدان چپ موش ها جدا و پس از تثبیت در محلول فرمالین 10 درصد، طی مراحل پاساژ بافتی، مقاطع 5 میکرونی تهیه و مطالعه شد. با سانتریفیوژکردن خون، سرم را جدا و غلظت هورمون های fshو lh، استروژن و پروژسترون به روش الیزا اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس و آزمون دانکن تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: مطالعه میکروگراف های تهیه شده از بافت تخمدان در گروه های مورد بررسی نشان داد که میانگین تعداد انواع فولیکول و تا حدودی جسم زرد در گروه های تیمار شده با سیکلوفسفامید و عصاره دارچین بصورت توام به خصوص در دوز حداکثر در مقایسه با گروه کنترل کاهش و در مقایسه با تیمار سیکلوفسفامید افزایش معنی دار(p<0/05) داشته است. تیمار عصاره دارچین نسبت به بقیه گروه ها افزایش معنی دار نشان داد. افزایش معنی دار فولیکول اترزی در تیمار سیکلوفسفامید و کاهش آن در بقیه تیمارها نیز دیده شد. کاهش معنی دار fshو lh، استروژن و پروژسترون در تیمار سیکلوفسفامید و افزایش آنها در بقیه تیمارها مشاهده گردید. نتیجه گیری: مطابق نتایج حاصل، عصاره دارچین با خواص آنتی اکسیدانی خود بر محور هیپوفیز گناد به صورت وابسته به دوز مصرفی اثر حفاظتی داشته و با بهبود تعداد فولیکول ها و سطح هورمون های تخمدانی تا حدودی عوارض سوء ناشی از مصرف سیکلوفسفامید در تخمدان را کاهش داده است، لذا تحقیق بیشتر بر تعمیم این نتیجه برای انسان توصیه می شود.