اثر عصاره هیدروالکلی دانه گیاه سیاهدانه برپارامترهای اسپرمی‌و اسپرماتوژنز در سمیت القاء شده با دیازینون درموش صحرایی نر

زمینه و هدف: دیازینون حشره کشی ارگانوفسفره است که در کشاورزی استفاده می شود و با تولید رادیکال های آزاد می تواند بر باروری مردان تاثیر بگذارد. به علت خواص آنتی اکسیدانی ترکیب های سیاهدانه در مطالعه حاضر اثر عصاره هیدروالکلی سیاهدانه بر اسپرماتوژنز در سمیت القاء شده با دیازینون درموش صحرایی نر مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی از30 موش نر بالغ نژاد ویستاراستفاده شد که به شش گروه شامل؛ کنترل منفی بدون مداخله گروه شم، روغن ذرت و سالین دریافت کرد، گروه کنترل مثبت، سم دیازینون را با غلظت 16میلی گرم برکیلوگرم دریافت کرد، تجربی 1و2 به ترتیب سم دیازینون را با غلظت16 میلی گرم بر کیلوگرم و عصاره سیاهدانه با غلظت 100 و 200 میلی گرم برکیلوگرم دریافت کرد، تجربی 3 عصاره سیاهدانه با غلظت 200 میلی گرم برکیلوگرم دریافت کرد، تقسیم شدند. تمام تیمارها به مدت 2 ماه و به صورت گاواژ انجام گرفت. پس از 2 ماه پارامترهای اسپرمی شامل تعداد، تحرک، حیات و مورفولوژی بررسی گردید. هم چنین بافت بیضه جهت ارزیابی اسپرماتوژنز پس از برش گیری، به وسیله هماتوکسیلین ائوزین رنگ آمیزی گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: سم دیازینون با غلظت 16میلی گرم بر کیلوگرم سبب کاهش معنی داری در تعداد و تحرک اسپرم ها در مقایسه با گروه شم گردید(p<0.01) (p<0.001)، اما تغییر معنی داری بر حیات و مورفولوژی اسپرم ها در مقایسه با گروه شم نداشت. گروهی که سم دیازینون و عصاره سیاهدانه با دو غلظت100و 200میلی گرم بر کیلوگرم را دریافت کردند در مقایسه با گروه دیازینون افزایش قابل توجهی در تعداد اسپرم ها نشان دادند(p<0.01) (p<0.001)، اما سیاهدانه سبب تغییر معنی داری بر روی تحرک اسپرم در حضور سم دیازینون نگردید. بررسی بافت شناسی نشان داد تعداد سلول اسپرماتوسیت اولیه و اسپرماتید در گروه دریافت کننده سم دیازینون در مقایسه با گروه شم کاهش معنی داری داشت(0.05>p). در صورتی که تعداد سلول های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه و اسپرماتید در گروه های تجربی 1و 2 افزایش معنی داری در مقایسه با گروه دیازینون نشان داد(0.05>p). در گروه تجربی 3، عصاره سبب افزایش تعداد اسپرم در مقایسه با گروه شم گردید(0.05>p)، اما تغییرمعنی داری در بافت بیضه ایجاد نکرد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد عصاره سیاهدانه اثر حفاظتی بر بافت بیضه داشته و می تواند موجب افزایش اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه، اسپرماتید و تعداد اسپرم در سمیت القاء شده با دیازینون گردد، اما تاثیری بر تحرک اسپرم ندارد.