گفتمان بینافرهنگی در کتاب فارسی در کاربرد

این مقاله با بررسی یکی از کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، به اهمیت چگونگی بازنمون مولفه های فرهنگی در تقویت توانش گفتمان بینافرهنگی پرداخته است. کتاب فارسی در کاربرد: کتاب درسی مقدماتی زبان و فرهنگ، نوشته آنوشا صدیقی برای فارسی‌آموزان خارج از ایران به عنوان منبع درسی آموزش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی تالیف شده است و به صورت دو زبانه هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم آموزش فرهنگ در کنار زبان را هدف اصلی درنظر گرفته است. در مطالعه حاضر با استفاده از انگاره ریزاگر (1991) برای تحلیل فرهنگ در کتاب‌های درسی آموزش‌ زبان، مولفه های فرهنگی خرد و کلان، مسائل بینافرهنگی و دیدگاه مولف، و با هدف‌گذاری تقویت مهارت گفتمان بینافرهنگی در این کتاب بررسی شد. نتایج بررسی نشان داد که مولف تلاش نموده است هم در ابعاد فرهنگ رویین، مانند ادبیات، هنر، موسیقی، تاریخ، و هم در ابعاد فرهنگ زیرین، مانند رفتار، نگرش، باور و تعاملات روزآمد، نکاتی را در محتوا بگنجاند، اما این نکات محتوایی نگاهی همه جانبه و جامع را در اختیار زبان آموز قرار نمی دهد. کتاب به ویژه در حوزه فرهنگ روزآمد و نگرش‌های اجتماعی دچار نوعی «انجماد» و نادیده‌انگاری شده است، به گونه‌ای که نسبت بازنمون مولفه های فرهنگی پیش و پس از انقلاب 89 درصد به 11 درصد محاسبه شد. نتیجه آنکه این کتاب نمی تواند منبع جامع و کاملی برای تقویت گفتمان بینافرهنگی برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان خارج از ایران تلقی شود.