اثربخشی ساختار متون درسی، پیش‌سازمان‌دهنده، و هدف‌های آموزشی بر میزان درک مطلب، سرعت مطالعه، و نگرش به متن

در این پژوهش، اثربخشی ساختار متون درسی، پیش‌سازمان‌دهنده، و هدف‌‌های آموزشی بر میزان درک مطلب، سرعت مطالعه، و نگرش خواننده نسبت به متن بررسی شده است. آزمودنی‌‌های این پژوهش عبارت‌اند از 112 دانشجو (62 دختر، 50 پسر) که از دانشکده‌‌‌های علوم انسانی دانشگاه‌‌های دولتی شهر تهران به صورت خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و هر یک به صورت تصادفی در گروه‌‌های آزمایشی مختلف قرار داده شده‌اند. ابزار‌‌‌های استفاده شده عبارت‌اند از: 1) متن‌‌های مختلف، 2) آزمون درک مطلب و 3) پرسشنامۀ نگرش به متن. افزون بر این‌‌ها، سرعت مطالعه نیز به دست آمده و برای تحلیل داده‌‌‌ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شده است. یافته‌‌‌ها نشان می‌دهند متن‌‌های ساختارمند نسبت به متن‌‌های سازمان‌نیافته درک مطلب آزمودنی‌‌ها را به طور معناداری افزایش می‌دهند. علاوه بر این، در متن‌‌هایی که دارای ملاک‌‌های ساختاری‌اند اضافه کردن هدف‌های آموزشی و پیش‌سازمان‌دهنده بر میزان درک مطلب یادگیرندگان می‌افزاید، اما در متن‌هایی که فاقد ملاک‌های ساختاری‌اند، اضافه کردن این متغیر‌ها تاثیر منفی نقص موجود در ساختار متن را بر یادگیری دانشجویان جبران نمی‌کند. همچنین اعمال ملاک‌های ساختاری بر روی متن اولیه، با پیش‌سازمان‌دهنده و هدف‌های آموزشی یا بدون آن‌ها، سرعت مطالعۀ دانشجویان را به طور معناداری افزایش می‌دهد، اما در متغیر نگرش به متن بین هیچ‌یک از گروه‌های آزمایشی تفاوت معناداری وجود ندارد. پیشنهاد اصلی حاصل از نتایج این پژوهش آن است که بهترین راه، برای تدوین متون درسی موثر بر درک و فهم خوانندگان، ساختارمند کردن متون درسی است.