تدوین و اعتباریابی چارچوبی برای طراحی و تولید کتاب درسی دانشگاهی الکترونیکی

پژوهش حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی چارچوبی برای طراحی و تولید کتاب‌های درسی دانشگاهی الکترونیکی انجام شد. برای رسیدن به این هدف، از روش پژوهش آمیخته از نوع طرح اکتشافی استفاده شد. در ابتدا، با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به روش استقرائی، مولفه‌ها و شاخص‌های کتاب درسی الکترونیکی از درون نتایج پژوهش‌های مرتبط با این نوع از کتاب‌ها استخراج شد. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی پژوهش‌های داخلی و خارجی انجام‌شده در مورد کتاب‌ درسی الکترونیکی برگرفته از پایگاه‌های اطلاعاتی بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 41 پژوهش انتخاب، و جهت استخراج مولفه‌ها و شاخص‌ها به روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفتند. بعد از اصلاحات لازم بر اساس نظرات شش نفر از متخصصان، چارچوب پیشنهادی تحت عنوان «چارچوب طراحی و تولید کتاب درسی دانشگاهی الکترونیکی» تدوین شد. سپس در بخش کمّی، جهت اعتباریابی درونی چارچوب پیشنهادی، تصویر چارچوب و توضیحات مربوط به آن به پیوست یک پرسشنامه در اختیار نمونه‌ای به تعداد 30 نفر از متخصصان تکنولوژی آموزشی و یادگیری الکترونیکی، کتاب درسی دانشگاهی، و نشر الکترونیک قرار گرفت. بر اساس نتایج تحلیل کیفی، برای چارچوب پیشنهادی کتاب درسی الکترونیکی، تعداد چهار مولفۀ اصلی محتوایی، آموزشی، فناوری، و نشر الکترونیک، و 38 مولفۀ خرد به دست آمد. نتایج حاصل از اعتباریابی درونی چارچوب بر اساس نظرات متخصصان که تحلیل داده‌های آن با استفاده آزمون‌های آماری t تک نمونه‌ای، نسبت روایی محتوایی، و ضریب روایی محتوایی، ‌و توسط نرم‌افزار spss نسخۀ 22 انجام شد، نشان داد که چارچوب پیشنهادی از اعتبار بالایی برخوردار است. بنابراین چارچوب پیشنهادیِ حاصل از این پژوهش را می‌توان به عنوان راهنمایی عملی برای طراحی و تولید کتاب‌های درسی دانشگاهی الکترونیکی به کار برد.

developing and validating a framework for designing and producing of academic e-textbooks

the current research was conducted with the aim of developing and validating a framework for designing and producing e-textbooks. to achieve this goal, a mixed method in a type of the exploratory was used.by using qualitative content analysis in a type of inductive method, the components and indicators of e-textbooks was extracted .the statistical population of the research in the qualitative part was persian and english researches conducted on e-textbooks . using the purposeful sampling method, 41 research results selected and analyzed by thematic analysis method to extract components and indicators. after the making some necessary corrections, the proposed framework under the title “a framework for designing and producing academic e-textbooks& was developed. then, in the quantitative part, for the internal validation of the proposed framework, the framework schematic and related explanations were given to a 30 number of educational technology and e-learning experts, academic textbooks experts, and electronic publishing experts. based on qualitative results, for designing and producing e-textbook, a framework consisting of four main components under the headings of content, educational, technological, and electronic publishing components, and 38 micro components were obtained. the results of the internal validation of the framework based on the opinions of experts that done by using one-sample t-tests, content validity index, and content ratio, and carried out by spss version 22 software, showed that the proposed framework has high validity. therefore, the proposed framework resulting from this research can be used as a practical guide for the design and production of academic e-textbooks.