آموزش زبان فارسی برای اهداف دانشگاهی: در جستجوی رویکردهای کارآمد طراحی سرفصل درسی

کتاب‌ درسی در فرایند یاددهی و یادگیری هنوز مهم‌ترین ‌ابزار محسوب می‌شود. تدوین منابع آموزشی، چنانچه بر پایه‌ی رویکردهای علمی تدوین سرفصل درسی استوار باشد، امکان مدیریت بهینه‌ی زمان و فراهم‌سازی محتوای متناسب با نیازهای یادگیرندگان را فراهم می‌کند. گزینش رویکرد مناسب نیز بدون انجام پژوهش‌های علمی میسر نیست. در حوزه‌ی تالیف منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان برای اهداف دانشگاهی، مشخص نیست که کتاب‌های درسی تدوین شده تا کنون بر پایه کدام یک از رویکردهای طراحی سرفصل درسی تدوین شده‌اند. پژوهش حاضر با این هدف انجام گرفته است که مشخص کند کدام یک از رویکردهای طراحی سرفصل درسی برای آموزش زبان فارسی با اهداف دانشگاهی کارآمد است. داده‌های این پژوهش میدانی با استفاده از پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته گرداوری شده است. در این پژوهش، 48 مدرس آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان مراکز دانشگاهی به صورت تصادفی شرکت جسته‌اند. نتایج حاصل از واکاوی داده‌ها نشان می‌دهد که طرح درس‌های یادگیری آمیخته‌ی محتوا و زبان، محتوابنیان و موضوعی از نظر میزان کارآمدی برای فارسی‌آموزان با اهداف دانشگاهی به ترتیب در رتبه‌های نخست تا سوم و طرح‌های درسی تکلیف‌بنیان، متن‌بنیان و ساختارگرا/دستورگرا در رتبه‌های هفتم تا نهم قرار می‌گیرند. یافته‌های این مطالعه با نتایج پژوهش‌های پیشین که بر رویکرد طراحی سرفصل تکلیف‌بنیان تاکید دارند، همپوشانی ندارد و به مدرسان آموزش زبان فارسی دانشگاه‌ها کمک خواهد کرد تا متناسب با نیازهای دانشگاهی دانشجویان خارجی پذیرفته‌شده‌ی رشته‌های گوناگون دانشگاه‌های داخل و خارج کشور به تدوین منابع آموزشی بپردازند.

persian language teaching for academic purposes: exploring effective approaches for syllabus design

the textbook continues to be regarded as an essential instrument in the pedagogical process. the advancement of educational resources, as long as it adheres to scientific approaches of syllabus design, enables effective time management and the provision of materials tailored to the learners’ requirements. without conducting scientific research, identifying the appropriate methodology for this endeavor is unfeasible.in the realm of assembling instructional materials for teaching persian to non-native speakers for academic objectives, it remains uncertain which among the currently available textbooks have been compiled according to specific approaches to syllabus design. to address this gap, the present study aims to identify the most effective method of designing lesson headings for teaching academic persian. the data for this field study was gathered through a researcher-developed questionnaire. forty-eight teachers of persian language instruction for non-native speakers in university settings participated in this study. the results of the data analysis indicate that lesson plans based on content and language, content alone, and subject matter were deemed the most efficient for learners of academic persian, ranking first to third, respectively. in contrast, task-based, text-based, and structural/grammatical lesson plans were ranked seventh to ninth in effectiveness. the present study’s outcomes diverge from preceding research that accentuates the effectiveness of task-based lesson heading design. these findings will equip persian language instructors in university settings to construct educational materials tailored to the academic requisites of foreign students enrolled in diverse programs in both domestic and foreign universities.