نقد و تحلیلی بر کتاب سکه های مسی ایران، فلوس دوره های صفوی تا قاجار

سکه‏ شناسی به‌عنوان دانش شناخت، بررسی و تبیین ویژگی‏ های شکلی و ماهوی نقود ملموس، از علوم جدیدی است که طی دهه ها‏ی اخیر، مورد توجه ویژۀ پژوهشگران ایرانی قرار گرفته و از این رهگذر، آثار برجسته‏ای در باب معرفی مسکوکات تاریخی کشور نگارش یافته است. در این میان، کتاب‏های تالیف‏ شده دربارۀ سکه ‏های مضروب از دورۀ صفوی به بعد، متنوع ‏تر هستند. بی ‏شک یکی از مهم‏ترین آثار مزبور، کتابی با عنوان سکه‏ های مسی ایران، فلوس دوره‏های صفوی تا قاجار است که در سال 1391ش به قلم بهرام علاءالدینی نگارش شده است. نگارندگان این پژوهش درصدد هستند که با رویکرد توصیفی­ تحلیلی، جوانب علمی و تحقیقاتیِ اثر مذکور را بررسی کنند تا به این پرسش اصلی پاسخ دهند که مهم‏ترین خصوصیات مثبت و منفی این کتاب، شامل چه مواردی است؟ یافته ‏های این مقاله نشان می‏دهد که بهرام علاءالدینی به واسطۀ برخورداری از تجربیاتی چندین ‏ساله در سکه ‏شناسی، موفق به نگارش کتابی مرجع دربارۀ مسکوکات مسین چکشی ایران طی دورۀ تاریخیِ معاصر شده که از امتیازاتش، معرفی فلوس‏های متنوعِ مضروب در تقریباً پنجاه مورد از دارالضرب‏های ایران، درج اوزان دقیق مسکوکات و تلاش متعهدانۀ نویسنده در راستای خوانش صحیح مندرجات آن‏هاست. با این حال، بی‏ اعتنایی علاءالدینی به امر ضروری ارجاع ‏دهی علمی، عدم ‏معرفی سکه‏ های مسین برخی از شهرهای جنوبی کشور همچون «کنگان» و «لنگه» و نهایتاً اتکای بیش از حد نویسنده به مجموعۀ شخصی خود و غفلت او از منابع معتبری مانند کتاب‏های «انتشارات کراوس» و گنجینه‏ های «انجمن سکه‏ شناسی آمریکا» و «موزۀ آشمولین» دانشگاه آکسفورد، اصلی‏ترین نقیصه ‏های اثر وی هستند.

a review and analysis of book persian copper coins, from safavids to qajars

numismatics, defined as the knowledge of cognition, study and explanation of the structure and essence of tangible currencies, is one of the emerging sciences that has received special attention from iranian researchers, particularly in recent decades, and prominent works on the introduction of the country's historic coins have been written as a result of their efforts. among these works, the books written about coins minted from the safavid period onwards are the most varied. undoubtedly one of the most important of these publications is persian copper coins, from safavids to qajars written by bahram alaedini in 1391 sh. the authors of this research are trying to investigate the scientific and research aspects of the mentioned work with a descriptive-analytical approach to answer this main question: what are the most important positive and negative features of this book? according to our research, bahram alaedini, due to his many years of numismatic experience, has succeeded in writing a reference book about the iranian hammered coinage during the contemporary historical period. the advantages of this book are as follows: introducing the various coins minted in approximately 50 iranian mints, recording the exact weight of the coins as well as the author's diligent effort to correctly read the contents of the coins. however, there are some flaws in alaedini's book, including the following: ignoring scientific referencing which is essential, his failure to refer to the copper coins of some southern cities such as kangan and lengeh, and finally the author's overreliance on his personal collection and neglect of reliable sources such as books published by krause publications, collections of the american numismatic society and the ashmolean museum at oxford university.