تاملی انتقادی در روایت کتاب بن‌لایه‌های شناخت از ایدالیسم استعلایی

هدف از این مقاله، بازخوانی انتقادی روایت کتاب بن‌لایه‌های شناخت از ایدالیسم استعلایی است. آموزه‌ای مناقشه‌برانگیز در فلسفه کانت که ناظر به نسبت میان پدیدار و شیء فی‌نفسه و بر سر تفسیر آن جریان‌های تفسیری گوناگونی شکل گرفته است و نزاع پیرامون آن تا به امروز ادامه دارد؛ به گونه‌ای که برخی این تمایز را تمایز معرفت‌شناختی و ناظر به دو نحوه لحاظ شیئی واحد می‌داند. در مقابل برخی دیگر این تمایز را تمایزی وجودشناختی می‌دانند؛ در این گروه دوم برخی این تمایز را مستلزم تحقق اشیاء در دو جهان متفاوت دانسته (تفسیر دو-جهان) و برخی دیگر این تمایز را ناظر به دو دسته متفاوت از صفات شیئی واحد می‌دانند؛ در این نوشتار با استفاده از روش تحلیلی و کتابخانه‌ای، پس از بررسی تفاسیر گوناگون ناظر به این آموزه کانت، روایت کتاب بن‌لایه‌ها مورد تامل انتقادی قرار می‌گیرد. مطابق خوانش این کتاب، ایدالیسم استعلایی یعنی قول به وجود اشیاء فی‌نفسه و تاثر ساحت شناخت از آنها، یکسره با مبانی کانت ناسازگار است. در نهایت یافته‌های این نوشتار حاکی از آن است که اولاً تفسیر این کتاب از این آموزه، در زمره تفاسیر دو-جهان است، اما با نظر به پژوهش‌های متاخر کانت‌شناسانه، که این تفسیر در چهارچوب فلسفه کانت، تفسیری سازگار و قابل دفاع است.

a critical reflection on the interpretation of transcendental idealism in ‘substrata of knowledge

the aim of this investigation aim is the critical review of interpretation of transcendental idealism based on the book substrata of knowledge. transcendental idealism is one of the controversial theses in kant's philosophy concerning the relation between the appearance and the thing-in-itself and has become the source of various interpretive currents and the dispute about it continues; so that, some consider this distinction as an epistemological distinction and see it as two ways of considering a single object. others, on the other hand, see this distinction as an ontological distinction; in the second group, some consider this distinction entail the realization of objects in two different worlds (two worlds interpretation) and others consider this distinction to refer to two different categories of single object attributes. in this article, using the analytical method, aftar reviewing the various interpretation concerning this kant's philosophy, substrata of knowledge is critically and library. according to this book, transcendental idealism, that is, the commitment to the existence of things-in-themselves and the effect of them on cognition, is completely incompatible with kant's principles; finally this article shows that the interpretation of this kants doctrine is among the two worlds interpretations; but, by reference to the recent kantian studies, it will be shown that this interpretation is consistent and defensible in the framework of kant's philosophy.