شاخص‌ها و مولفه‌های شایستگی مولفان کتب درسی

هدف پژوهش حاضر بررسی  شایستگی‏های مولفان کتب درسی بود. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و روش آن سنتزپژوهی بود. جامعۀ پژوهش تمام مقالاتی هستند (124 مقاله) که از سال 1390 تا 1400ش و 2007 تا 2022 م درمورد شایستگی‏های مولفان کتب درسی ارائه شده‏اند. نمونۀ پژوهش سی مقاله بود که این تعداد براساس پایش موضوعی، اشباع نظری داده‏ها و به‌صورت هدفمند انتخاب شده‏اند. داده‏های پژوهش با استفاده از تحلیل کیفی مقالات مورد مطالعه، گردآوری شده‏اند. تجزیه و تحلیل داده‏ها با استفاده از الگوی شش مرحله‏ای روبرتس بوده است. ابعاد توسعۀ حرفه‏ای معلمان در سه بُعد، سیزده عامل و 77 مقوله شامل بُعد شایستگی‏های عمومی(مهارت‏های ادراکی، مهارت‏های شناختی، انگیزش و توسعه‌یافتگی)؛ بُعد شایستگی‏های تخصصی (سواد اطلاعاتی، مهارت‏های حرفه‏ای­ تخصصی تالیف، مهارت‏های روان‏شناختی، آشنایی با قوانین تالیف و مدیریت دانش پداگوژیک) و بُعد تعهد (تعهد حرفه‏ای، اخلاقی، اجتماعی، ملی و دینی) طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که برای تالیف مناسب کتب درسی مولفان نیاز به شایستگی‏های عمومی، تخصصی و تعهدی نسبت‌به حرفه خود دارند. شایستگی‏های مولفان در تمام ابعاد سه‌گانه نیازمند نگاهی فراسازمانی و ملی است تا بتوان به اهداف بهسازی منابع آموزشی دست یافت. ازاین‌رو توجه به این دست شایستگی‏ها برای مولفان با توجه به اهمیت و جایگاه محتوای رسمی که در کشور ما در غالب کتاب در مدارس و دانشگاه‏ها ارائه می‏شود، از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است.

indicators and competence components of textbook authors

the purpose of the current research was to investigate the competencies of textbook authors. the approach of the current research was qualitative and its method was research synthesis. the research community is all articles (124 articles) that have been presented from 1390 to 1400 ad and from 2007 to 2022 ad regarding the competencies of textbook authors. the sample of the research was 30 articles, which were selected based on thematic monitoring, theoretical data saturation, and purposefully. the research data have been collected using the qualitative analysis of the studied articles. data analysis was done using roberts' six-step model. the dimensions of teachers' professional development in 3 dimensions, 13 factors and 77 categories including the dimension of general competencies (cognitive skills, cognitive skills, motivation and development); the dimension of specialized competencies (information literacy, professional-specialized authoring skills, psychological skills, familiarity with the rules of authoring and pedagogical knowledge management) and the dimension of commitment (professional, ethical, social, national and religious) were classified. the results showed that in order to write appropriate textbooks, the authors need general, specialized and commitment skills towards their profession. competencies of the authors in all three dimensions require a trans-organizational and national perspective in order to achieve the goals of improving educational resources. therefore, it is of particular importance for authors to pay attention to these kinds of qualifications, considering the importance and position of the official content that is presented in the majority of books in schools and universities in our country.