طراحی، ساخت و اعتبارسنجی پرسش‌نامه‌ی وفاداری به برنامه‌ درسی و کتاب‌های دانشگاهی در حوزه آموزش عالی ایران

ضرورت استفاده از برنامه درسی در آموزش عالی ایران امری بدیهی و وفاداری در اجرای آن برای مدرسان دانشگاه مفروض است. یکی از موانع انجام پژوهش در این زمینه، عدم وجود پرسش‌نامه‌ای متناسب با حوزه آموزش عالی ایران برای تصویری روشن از پایبندی یا عدم پایبندی مدرسان به برنامه‌ی درسی و کتاب‌های دانشگاهی پیشنهادی از سوی وزارت عتف است. به همین دلیل، فاکتورهایی شناسایی و در ساخت پرسش‌نامه‌ی حاضر استفاده شد. با استناد به نتایج پژوهش‌های پیشین و تجارب استادان دانشگاه‌، نسخه‌ی اولیه‌ی پرسش‌نامه آماده شد و با توجه به بازخوردهاتغییر یافت تا به شکل نهایی خود رسید. سپس، با مشارکت 127 مدرس دانشگاه مراحل روایی محتوایی، ساختاری، صوری و نیز پایایی انجام پذیرفت و پرسش‌نامه‌ای با 27 گویه‌ در قالب مقیاس لیکرت با پنج عامل طراحی گردید. عامل نخست مسائل مربوط به مدرس بود که دانش محتوایی و روش تدریس، تجربه‌ی تدریس و مسائل فردی را شامل می‌شد. عامل دوم مسائل مربوط به برنامه‌ی درسی بود که حجم مطالب و کیفیت کتاب‌های دانشگاهی را بررسی می‌کرد. مسائل مربوط به موسسه‌ی آموزشی سومین عامل، و سخت‌افزار موجود در دانشگاه، ارزشیابی عملکرد مدرسان و اعمال نظر مسئولین دانشگاه زیرمجموعه ی آن بود. مشارکت دانشجو در فرآیند یادگیری در قالب عدم تطابق مطالب با سطح دانشجو و عدم علاقه‌ی دانشجو به مطلب، عامل چهارم بود. پنجمین عامل تاثیر آزمون‌های سرنوشت‌ساز بر تغییر برنامه‌ی درسی توسط مدرس بود. نتایج این مطالعه می‌تواند برای انجام پژوهش‌های آتی در رابطه با پایبندی یا عدم پایبندی به برنامه درسی بکار رود.

Design, construction, and Validation of a Curriculum and Academic Books Fidelity Questionnaire in the Field of Iranian Higher Education

The necessity of implementing the curriculum provided by the Iranian Ministry of Sciences, Research, and Technology is wellaccepted and university instructors are presumed to stay loyal to it. One of the obstacles to conducting research on curriculum fidelity is the absence of a questionnaire compatible with the Iranian higher education context which can delineate the instructors’ fidelity or infidelity to the prescribed curriculum and suggested academic books. Therefore, as an attempt to occupy this niche, using the findings of previous studies and the instructors’ experiences of teaching, the first draft of the questionnaire was developed and revised several times to reach its final form. Then, 127 university instructors took the questionnaire, and the data on content validity, construct validity, face validity, and reliability were collected. Finally, a 27item LikertScale questionnaire with five main factors was developed. The first factor dealt with the instructors, which included content knowledge and teaching ability, teaching experience, and personal issues. The second factor was about the curriculum, including the content quantity and quality. The third factor addressed the instituterelated issues, examining university hardware, teaching performance evaluation, and university authorities’ imposing personal opinions. Learner engagement (incompatibility of the content with students’ knowledge and students’ lack of interest in the material) was the fourth factor. The last factor was the effect of highstakes tests on instructors’ modification of the curriculum. The developed questionnaire can be used in the field of higher education to conduct future research on the adherence or nonadherence of university instructors to the curriculum.