تحلیل بازنمایی «نقاشی انقلاب» در کتاب‏های دانشگاهی با رویکرد تاریخ فرهنگی (نمونۀ موردی: کتاب تاریخ نقاشی ایران از آغاز تا عصر حاضر؛ سازمان سمت)

«نقّاشی» از هنرهای فعّال در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، واجد ابعادی است که بخشی از هویت «هنر انقلاب» را شکل می‏دهد. از سویی «هنر انقلابی» گونه‌ای زیبایی‌شناسی بصری نیز هست که با مفاهیم برآمده از ایدئولوژی انقلابی درهم تنیده شده. بنابراین اینکه چگونه تاریخِ شکل‌گیری، تداوم و تحول هنر انقلاب روایت شود، قلمرو پژوهشی است که برای شناخت و تبیین تاریخ فکری و فرهنگی ایران در نسبت با ایدئولوژی انقلاب و تاریخِ آن اهمیت می‏یابد. از آنجا که کتاب های درسی در آموزش عالی یکی از موقعیت‌های روایت تاریخ هنر انقلاب‌اند و یکی از اهدافشان، انتقال دانش و یاددهی فهم انتقادی معرفی می‌شود، این پرسش مطرح است که «تاریخ نقّاشی انقلاب اسلامی ایران» چگونه در کتاب‌های درسی بازنمایی و روایت شده است؟ رویکرد «تاریخ فرهنگی» که اساس آن بر واسازی متن تاریخی و برساخت روایی تاریخ برای بازیابی مواضع فرهنگی مولفان دربارۀ گذشته است، پاسخ‌گویی به این پرسش را ممکن می سازد. نتایج به‌دست آمده از مطالعه بر نمونۀ موردی: کتاب تاریخ نقّاشی ایران از آغاز تا عصر حاضر نوشتۀ مرتضی گودرزی (دیباج)  در سازمان سمت، نشان می‏دهد مولف در پرداختن به خاستگاه، اصول، مبانی نظری، زبان، سبک و فرم در نقاشی انقلاب به روایت زمان‏مند، مستند، مستدل، مبتنی‌بر ارکان تاریخی دست نزده و بر روایت استحاله یا روی‏برگرداندن عمدۀ نقاشان انقلاب از نقاشی انقلاب تاکید می‏کند. چه آنکه با قرارگرفتنِ پشت نقل‏قول‏های مکرر، به الگوی «مولف پنهان یا پشت سایه‏ها» نزدیک شده است.

The Analysis of representation of revolution painting in academic books with cultural history approach (Case study: The book of Iranian painting since beginning to contemporary age: Samt publication)

The Painting is one of the active arts in the victory of the Islamic Revolution of Iran has dimensions that formed section of &revolutionary art&. On the other hand, &revolutionary art& is a kind of visual aesthetics that is intertwined with concepts derived from revolutionary ideology; Therefore, how the history of the formation, continuity and evolution of revolution art is narrated is a field of research that is important for recognizing and explaining the intellectual and cultural history of Iran in relation to the ideology of the revolution and its history. In the textbooks in higher education are one of the opportunities to narrate the history of revolutionary art and one of their goals is to transfer knowledge and teach critical understanding, the question arises as to how the &History of Painting of the Islamic Revolution of Iran& in books. Has the lesson been represented and narrated? The &cultural history& approach, which is based on deconstructing the historical text and constructing the narrative of history to retrieve the authors’ cultural positions on the past, makes it possible to answer this question. The results of the study on a case study: The book &History of Iranian Painting from the beginning to the present& written by &Morteza Goodarzi& in Samat Publications indicated that the narrations of &Origin, Principles and Theoretical Foundations of Revolutionary Painting&, &Language,& Style and Form in Revolution Painting &and& Transformation in Revolution Painting and Painters &are represented by the author.