مطالعه‌ای بر ضرورت کاربست روش‌شناسی‌های مبتنی بر هنر

پیدایش روش‌شناسی‌های مبتنی بر هنر، یکی از جدیدترین رویدادهای قرن اخیر در عرصه‌ روش‌های تحقیق کیفی در علوم انسانی و هنر، موضوع اصلی نوشتار حاضر است. روش‌شناسی‌های مبتنی بر هنر، با فرا رفتن از روش‌های عقلانی و معرفی تجربه‌ هنری به عنوان شکلی از تفکر، موجب تغییر دیدگاه پارادایمی غالب در پژوهش شده و شیوه‌های متنوع و جدیدی برای پژوهیدن و ارتباط با جهان فراهم کرده‌اند. شناخت، معرفی و مطالعه‌ ضرورت‌های آن‌ها از اهداف این جستار است که با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی، و راهبردهای استقرایی و استفهامی صورت گرفته است. پرسش‌های هستی‌شناختی این نوشتار عبارت‌اند از: روش‌تحقیق مبتنی بر هنر چیست؟ چه نوع‌هایی وجود دارند؟ ویژگی‌ها، اهداف، خاستگاه و کاربست‌های آن‌ها چیست؟ به موجب رهیافت‌ این پژوهش، هشت روش‌شناسی مبتنی بر هنر وجود دارند که هنر را در وجوه مختلف و ابعاد گوناگون مورد توجه قرار می‌دهند. این روش‌شناسی‌ها علاوه بر امکاناتی که در فرایند، جمع‌آوری، تحلیل، ارائه‌ داده‌ها و دیگر بخش‌های تحقیق، به پژوهش عرضه می‌کنند، زمینه‌هایی برای فعال‌سازی جنبه‌های حسی، عاطفی و زیبایی‌شناختی ادراک پژوهشگر فراهم کرده و موجب تحول در نظام روشی پژوهش شده‌اند. پذیرش فعالیت هنری به مثابه پژوهش و همچنین تثبیت این روش‌شناسی‌ها به صورتی مستقل از روش‌شناسی‌های علوم انسانی و اجتماعی، از چالش‌های متفکران این عرصه است.

Methodologies of arts: Study for Necessity and Applications

Research Methododogy is an integral part of a research and is considered as the most important course in the curriculum. The focus of the present study is on the artbased methodologies, as one of the most recent phenomena in the qualitative research in arts and humanities. These kinds of methodologies introduce the artistic experience as a way of thinking which is beyond the logical methods. They change the dominant paradigmatic attitude in research and provide more means to understand and connect with the world. The goal of this literature is to understand, introduce, and study such methodologies using descriptive phenomenology, retroductive and reductive strategies and answer the following ontological questions: What is the artbased research? What are the different types of such methodologies? What are the specifications and goals of these methodologies? As a result of this paper, there are eight artbased methodologies which provide means for processing, gathering, analysis, and data presentation, such methodologies create opportunities for activating the sensitive, emotional, and aesthetic perception of a researcher, which revolutionizes the research methodology. Accepting an artistic practice as a research methodology and establishing such methodologies in this field, independent from the ones in humanities and social sciences, is challenging for the many scholars.