نقد پارادایمی و هژمونیک گزارش اجلاس 2005 یونسکو، با تاکید بر نقش دانشگاه

کتاب به سوی جوامع دانایی‌محور، ترجمة گزارش جهانی یونسکو به سال 2005 است که آن را آقایان علی حسین قاسمی و سیروس آزادی ترجمه و سازمان «سمت» به عنوان منبع اصلی دروسِ «جغرافیای سیاسی اطلاعات» (مقطع دکترا) و نیز «جهانی شدن و جامعة اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و دانش، اینترنت و شبکه‌های اطلاعاتی» (مقطع کارشناسی ارشد) برای رشتة کتابداری و اطلاع‌رسانی، منتشر کرده است. این کتاب با توصیفی از اوضاع جهان در ارتباطات علمی و فنّاورانه و برشمردن ضعف‌های جهان توسعه‌نیافته در این زمینه راهکارهایی برای توسعة علمی جهان سوم ارائه کرده است؛ اما دانشگاه مورد نظرِ این کتاب، دانشگاهی کاملاً مادی است که مباحث فلسفی و الهیاتی در آن جایی ندارد. نقد هژمونیک این کتاب نشان می‌دهد که توصیه‌های آن نه‌‌تنها چارة معضلِ توسعه‌نیافتگیِ علمیِ جهان سوم نیست، بلکه خود به تثبیت سلطة قطب‌های علمی شمال و جهان ثروتمند اطلاعاتی منجر میشود و بر عمق شکاف اطلاعاتی می‏افزاید. پیشنهاد این جستار برای کشورهای اسلامی، روی آوردن به اسلامی‌سازی بنیادهای پارادایمی علوم و معارف در تحقیقات توصیفی و همبستگی، تمرکز بر تولید نظریه‌های هنجاری و نیز الهام از الهیاتِ رهایی‌بخش با رهیافت اسلامی است که هر سه پیشنهاد، در واقع سه ضلع اصلیِ اسلامی‌سازی علم و معرفت دانشگاهی است.

a paradigmatic and hegemonic critique of unesco conference report (2005) ; emphasis on the role of university

the book be suye javämeꞌe dänäꞌimehvar (towards knowledgebased societies) translated by ali hoseyn qäsemi and sirus äzädi from unesco world report (2005), published by samt is used as main resource for doctoral course as political information geography, and globalization and information society, knowledge and information management, and internet and information network in mastersꞌ courses. while describing the condition of world in scientific and technological communication and listing the weaknesses of the underdeveloped countries in this respect, this report has provided solutions to develop the science of third world countries. the universities mentioned in this report is considered as materialistic one in which there is no room for philosophical or theological discussions. the hegemonic critique of the book indicates that not only its recommendations fails to resolve the scientific problems faced by the third world countries, but also they stabilize the dominance of the informationrich countries located in the northern hemisphere; accordingly, the information gaps are increased. this paper suggests that islamic countries islamize paradigmatic foundations of sciences and knowledge in descriptive and correlational researches, focus on the production of normative theories, and pay attention to liberation theology with an islamic approach. all of these three suggestions are in fact the three main sides of the islamization of the academic sciences and knowledge