ارتباط بین شاخص توده‌بدنی مادر با وزن هنگام تولد نوزاد و برخی پیامدهای بارداری

مقدمه: بر اساس نتایج مطالعات، زیاد و یا کم بودن وزن مادر قبل از بارداری با عوارض بارداری و نوزادی همراه است. وزن هنگام تولد نوزاد یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رشد در نوزادان است، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین شاخص توده‌بدنی مادر در ابتدای بارداری با برخی پیامدهای بارداری و وزن هنگام تولد انجام شد. روش‌کار: این مطالعه مقطعی در سال 1392 بر روی 1642 زن باردار مراجعه‌کننده برای زایمان به بیمارستان‌ها و زایشگاه‌های 21 شهرستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. اطلاعات مادر و نوزاد با استفاده از پرسشنامه و پرونده بیمارستانی جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss (نسخه 19) و آزمون‌های کای دو و من ویتنی انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: شاخص توده‌بدنی ابتدای بارداری نشان د اد که 119 مادر (6/5%) کاهش وزن، 942 مادر (5/44%) طبیعی، 426 مادر (1/20%) اضافه وزن و 155 مادر (3/7%) چاق بود بودند. میانگین شاخص توده‌بدنی افراد 2/4±9/23 با حداقل 49/13 و حداکثر 06/39 کیلوگرم بر متر‌ مربع بود. وزن هنگام تولد نوزاد به‌طور معناداری تحت تاثیر شاخص توده‌بدنی مادر در ابتدای بارداری بود. فراوانی ماکروزومی نوزاد در مادرهای چاق به‌طور معناداری بیشتر بود، همچنین با افزایش شاخص توده‌بدنی مادر در ابتدای بارداری، مرده‌زایی و سزارین افزایش داشت (05/0>p ). زایمان زودرس در مادران چاق و لاغر بیشتر بود. پره‌اکلامپسی در مادران با شاخص توده‌بدنی غیر‌طبیعی بیش از مادران با وزن طبیعی بود (05/0>p). نتیجه‌گیری: غیر طبیعی بودن شاخص توده‌بدنی مادر می‌تواند منجر به بروز عوارضی در مادر و جنین شود. بنابراین ارزیابی وزن و شاخص توده‌بدنی مادر قبل از بارداری و در اولین مراجعه مادر و ارائه آموزش و مشاوره تغذیه‌ای و مراقبت‌های لازم، می‌تواند در پیشگیری از عوارض ناگوار و تامین سلامت مادر و نوزاد نقش مهمی را ایفا کند.