مروری بر گیاهان دارویی با خواص استروژنی، پروژسترونی و تستوسترونی

مقدمه: اختلالات ناشی از هورمون‌های جنسی از جمله استروژن، پروژسترون و تستوسترون از جمله اختلالاتی است که باعث ایجاد بیماری‌های متعددی می‌شوند. بکارگیری داروها و هورمون‌های شیمیایی در کنار اثرات درمانی، خود باعث بروز بیماری‌های ثانویه خطرناکی از جمله سرطان‌ها خواهند شد. با توجه به رویکرد سازمان جهانی بهداشت به طب‌های سنتی و مکمل، بکارگیری درمان‌های ایمن گیاهی در کنترل اختلالات هورمونی می‌تواند بسیار موثر واقع شود. مطالعه مروری حاضر با هدف مطالعه و معرفی برخی درمان‌های گیاهی مفید در درمان بیماری‌های ناشی از اختلالات هورمون‌های جنسی انجام شد. روش‌کار: مقالات مروری با استفاده از کلیدواژه‌های اختلالات اندوکرینی، استروژن، پروژسترون، تستوسترون و درمان‌‌‌‌‌های گیاهی در بازه زمانی سال 1980 تاکنون در پایگاه‌های pubmed، scopus،sid و google scholar مورد جستجو قرار گرفتند. ملاک پذیرش مقالات، بیان حداقل یک درمان گیاهی در کنترل سه هورمون مورد نظر بود. در کل، حدود 213 مقاله پیدا شد که از این بین حدود 97 مقاله که ارتباط مستقیم درمان گیاهی با هورمون‌ها (نه فقط بیماری) را مورد بررسی قرار می‌دادند، جدا شدند. سپس از این 97 مقاله، حدود 53 مقاله که علاوه بر چگونگی اثر گیاهان، مکانیسم اثر را نیز مورد مطالعه قرار داده بودند، انتخاب شده و در این مقاله مروری مورد بحث قرار گرفتند. یافته‌ها: از جمله مهم‌ترین منابع گیاهی هورمون‌های جنسی سویا، red cloverو kudzu برای استروژن؛ bupleurum، rehmannia و passiflora برای پروژسترون و shatavari، damiana و ashwagandha برای تستوسترون می‌باشد. نتیجه‌گیری: برخی درمان‌های گیاهی می‌توانند به عنوان داروی انتخابی ایمن در کنترل مشکلات و بیماری‌های ناشی از هورمون‌های جنسی مطرح باشند.