مروری بر جنبه‌های حقوقی، قانونی، اخلاقی و فقهی رحم جایگزین در ایران با تاکید بر جنبه مشاوره‌ای آن

مقدمه: یکی از شیوه‌های کمک به زوجین نابارور، استفاده از روش‌های کمک باروری است. در فرآیند درمان ناباروری به روش رحم جایگزین نیاز به مشارکت فرد سوم پیامدهای ویژه قانونی حقوقی، فقهی و اخلاقی را در پی خواهد داشت. مطالعه مروری حاضر با هدف بررسی مطالعات صورت گرفته پیرامون جنبه‌های قانونی حقوقی، فقهی و اخلاقی رحم جایگزین در ایران با تاکید بر جنبه مشاوره انجام شد. روش‌کار: مطالعه مروری حاضر حاصل مرور شواهد منتشر شده پیرامون جنبه‌های مذکور رحم اجاره‌ای توسط نویسندگان ایرانی در فاصله سال‌های 2006 تا 2016 در پایگاه‌های فارسیiran medex ، sid و انگلیسی cinahl، google scholar و pubmed می‌باشد. برای جمع‌آوری اطلاعات ابتدا مقالاتی که در عنوان و یا متن دارای یکی از کلمات رحم اجاره‌ای، مادر جایگزین، بارداری با مشارکت شخص ثالث، ناباروری، قانون، حقوق، فقه و اخلاق بودند به تنهایی یا در ترکیب با هم به‌صورت فارسی و انگلیسی معادل جستجو شدند. از بین 706 مقاله، 42 مقاله حائز شرایط پژوهش بود. یافته‌ها: در قانون ایران جنبه‌های مختلف رحم جایگزین روشن نیست. عدم پذیرش رحم جایگزین از سوی اکثر علمای اهل سنت و اختلاف نظر علمای شیعه وجود دارد. وجود مسائل قانونی مانند ارث و نیز ابعاد اخلاقی احتمالی از جمله به خطر افتادن جان مادر حامل بر ضرورت مشاوره‌های مستمر و جامع بیش از پیش می‌افزاید. نتیجه‌گیری: تدوین راهنمای مشاوره‌ای جامع و در دسترس برای پاسخگویی به سوالات طبی، قانونی و مذهبی زوجین داوطلب، قبل از انتخاب این روش درمانی ضروری است.