خصوصیات اپیدمیولوژیک، بارِ اقتصادی و روند تغییرات سزارین‌های انجام شده در مراکز آموزشی دانشگاه علوم پزشکی در شهر مشهد: مطالعه‌ای 12 ساله

مقدمه: با توجه به افزایش فراوانی زایمان سزارین در طول چند دهه گذشته، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران دستورالعمل ترویج زایمان طبیعی را در چهارچوب مجموعه برنامه‌های تحول نظام سلامت تدوین و به مراکز علوم پزشکی کشور ابلاغ نمود. مطالعه حاضر با هدف تعیین خصوصیات اپیدمیولوژیک و روند تغییرات فراوانی سزارین‌های انجام شده در سه بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد صورت گرفت.روش‌کار: در این مطالعه مقطعی، اطلاعات تمام مادرانی که جهت ختم بارداری در یک بازه زمانی 12 ساله (97-1386) در سه بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد (بیمارستان های امام رضا (ع)، قائم (عج) و ام‌البنین (س)) بستری شده بودند، از سیستم اطلاعات بیمارستانی استخراج شد. اطلاعات مورد بررسی شامل سن، مرکز بستری، نوع پذیرش (الکتیو یا اورژانسی)، تعداد قل، نیاز به انتقال مادر به icu، هزینه کل بستری، مدت زمان بستری و وضعیت پوشش بیمه‌ای مادر بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss (نسخه 26) انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی‌دار در نظر گرفته شد.یافته ها: در مجموع 163070 مادر باردار جهت ختم بارداری بستری شده که از این تعداد، 68258 نفر (41.9%) به روش سزارین زایمان نموده بودند. میانه مدت بستری مادران به‌دنبال زایمان واژینال و سزارین به‌ترتیب برابر با 1 و 2 روز بود. 150089 نفر (92%) از مادران بستری تحت پوشش بیمه قرار داشتند و میانه هزینه بستری با احتساب تورم تا سال 1397 جهت انجام زایمان سزارین و طبیعی به‌ترتیب 2.6 و 1.35 میلیون تومان بود. در بستری مادران به‌صورت الکتیو و اورژانس، فراوانی انجام زایمان سزارین به‌ترتیب 76% و 36% بود. به‌طور کلی نرخ انجام سزارین در بازه زمانی مورد بررسی روند افزایشی داشت؛ به‌گونه‌ای که از 36% در سال 1386 به 44.2% در سال 1397 رسیده بود.نتیجه گیری: علی‌رغم تصویب دستورالعمل ترویج زایمان طبیعی در چهارچوب مجموعه برنامه‌های تحول نظام سلامت در سال 1393، همچنان سیر زایمان سزارین رو به افزایش می‌باشد.

epidemiological characteristics, economic burden and trend of changes in cesarean sections performed in medical university educational centers in mashhad city: a 12-year study

introduction: due to the increase in the frequency of cesarean section over the past few decades, the ministry of health and medical education of iran compiled the guideline to promote natural childbirth within the framework of the health reform plans and communicated it to the country’s medical science centers. the present study was conducted with aim to determine the epidemiological characteristics and changes trend of the frequency of cesarean section performed in the three educational hospitals of mashhad university of medical sciences.methods: in this cross-sectional study, the information of all mothers admitted to the three educational hospitals of mashhad university of medical sciences (imam reza, ghaem and omol-banin hospitals) due to pregnancy termination during 12 years period (2007-2018) was extracted from the hospital information system. the analyzed information included age, hospitalization center, type of admission (elective or emergency), number of babies, need to transfer mother to icu, total hospitalization cost, duration of hospitalization, and mother’s insurance coverage status. data was analyzed by spss software (version 26). p<0.05 was considered statistically significant.results: overall, 163070 pregnant women have been admitted for pregnancy termination, of which, 68258 mothers (41.9%) had cesarean section. the median of duration of hospitalization was 1 and 2 days for vaginal and cesarean section, respectively. also, 150089 (92%) of hospitalized mothers were covered by insurance and median hospitalization cost considering inflation rate (until 2018) was 2.6 and 1.35 million toman for cesarean section and vaginal delivery, respectively. in elective and emergency admission, the frequency of cesarean delivery was 76% and 365, respectively. in general, the rate of performing cesarean section during this period has been increasing from 36% in 2017 to 44.2% in 2018.conclusion: despite the guidelines for promoting natural childbirth within the framework of the health reform plans in 2014, cesarean delivery rate is still increasing.