مقایسه اثر عصاره گیاه پنج‌انگشت و مریم‌گلی در برخی از فاکتورهای استئوژنیک در زنان یائسه یک مطالعه کارآزمایی بالینی سه‌سوکور

مقدمه: از دست رفتن سریع استخوان بعد از یائسگی تا حدودی به‌علت تشکیل رادیکال‌های آزاد است و ترکیبات فنلی برخی گیاهان باعث از بین رفتن این رادیکال‌های آزاد شده و به احتمال زیاد تخریب استخوان را سرکوب می‌کند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثر عصاره گیاه پنج‌انگشت و مریم‌گلی در برخی فاکتورهای استئوژنیک در زنان یائسه انجام شد.روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی سه‌سوکور در سال 1394 بر روی 99 نفر از زنان یائسه مراجعه‌کننده به مرکز سنجش تراکم استخوان انجام شد. افراد به‌طور تصادفی به سه گروه دریافت عصاره گیاه پنج‌انگشت، قرص مریم‌گلی و پلاسبو تقسیم شدند و مداخله به‌مدت 3 ماه انجام شد. آزمایشات مربوط به فاکتورهای استئوژنیک (آلکالین فسفاتاز، استئوکلسین، تلوپپتید c (ctx)، قبل و بعد از مداخله انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss (نسخه 16) و آزمون‌های کای اسکوئر، تحلیل واریانس، تی جفتی و تعقیبی lsd انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنادار در نظر گرفته شد.یافته‌ها: میانگین آلکالین فسفاتاز، استئوکلسین و تلوپپتیدc بعد از مداخله در مقایسه با قبل از مداخله در گروه مریم‌گلی و پنج‌انگشت کاهش داشت (0.001>p). بر اساس نتایج آزمون تعقیبی lsd، تفاوت میانگین نمره آلکالین فسفاتاز (0.05>p)، استئوکلسین و تلوپپتیدc بین گروه پنج‌انگشت و مریم‌گلی با گروه کنترل بعد از مداخله تفاوت آماری معنا‌داری داشت (0.05>p)، ولی تفاوت میانگین نمره تلوپپتیدc بین گروه پنج‌انگشت و مریم‌گلی بعد از مداخله از لحاظ آماری معنادار نبود (0.118=p).نتیجه‌گیری: عصاره گیاه پنج‌انگشت و مریم‌گلی پس از مداخله در کاهش برخی فاکتورهای استئوژنیک نظیر آلکالین فسفاتاز، استئوکلسین و تلوپپتیدc موثر بود.

The Effect of Vitex and Salvia Officinalis Extract on Some Osteogenic Factors in Postmenopausal Women: A triple-blind randomized clinical trial

Introduction: Rapid bone loss after menopause is partly due to the formation of free radicals; the phenolic compounds of some plants eliminate these free radicals and most likely suppress bone destruction. This study was performed with aim to compare the effect of vitex and salvia officinalis extract on some osteogenic factors in postmenopausal women.Methods: This tripleblind randomized clinical trial study was performed in 2015 on 99 postmenopausal women referred to the bone mass density center. The subjects were randomly divided into three groups of Vitex tablet, Salvia Officinalis extract and placebo; the intervention was performed for 3 months. Tests for osteogenic factors (alkaline phosphatase, osteocalcin, telopeptidec (CTx)) were performed before and after the intervention. Chisquare, analysis of variance, paired ttest and LSD post hoc tests were used. P<0.05 was considered statistically significant.Results: Mean alkaline phosphatase, osteocalcin and telopeptidec decreased after the intervention compared to before the intervention in the vitex and salvia officinalis groups (p<0.001). Based on the results of LSD post hoc test, the difference between the mean scores of alkaline phosphatase (p <0.05), osteocalcin and telopeptidec was significantly different between the vitex and salvia officinalis groups with the control group after the intervention (p <0.05), but the difference of mean score of telopeptidec was not statistically significant between the vitex and salvia officinalis groups after the intervention (p = 0.118).Conclusion: Vitex and Salvia Officinalis extract after the intervention were effective in reducing some estrogenic factors such as alkaline phosphatase, osteocalcin and telopeptide c after the intervention.