بررسی اثر ترامادول بر بافت بیضه و هورمون‌های انسولین و تستوسترون در موش‌های سالم و دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

مقدمه: ترامادول از دسته داروهای مسکن مخدر یا اپوئید‌های مصنوعی بوده و دارویی ضعیف‌تر از مورفین و قوی‌تر از بروفن و استامینوفن می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات ترامادول بر بافت بیضه در موش‌های سالم و دیابتی شده با استرپتوزوتوسین انجام شد.روش‌کار: این مطالعه تجربی در سال 1397 در دانشگاه آزاد واحد دامغان انجام شد. در این مطالعه 60 سر موش صحرایی رت نر نژاد ویستار به 6 گروه (کنترل، شاهد، تجربی 1 و 2 تجربی 3 و 4) تقسیم شدند. گروه کنترل همزمان با دیابتی شدن سایر گروه‌ها به‌منظور حفظ تعادل بدن، بافرسیترات به‌صورت درون صفاقی با توجه به وزن دریافت کردند. گروه (شاهد) دیابتی، از طریق تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین با دوز 55 میلی‌گرم بر کیلوگرم دیابتی شده، گروه تجربی 1، 2، 3 و 4 پس از 2 ماه دیابتی شدن، به‌مدت 5 هفته ترامادول را به‌روش گاواژ دریافت کردند. در ابتدای هفته پنجم از نمونه‌ها خون‌گیری به‌عمل آمد و فاکتور‌های بیوشیمیایی و هورمونی خون و همچنین مقاطع بیضه‌ها مورد ارزیابی ماکروسکوپی و هسیتولوژیک قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss (نسخه 21) و آنالیز واریانس یک‌طرفه و پس‌آزمون توکی انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی‌دار در نظر گرفته شد.یافته‌ها: در گروه شاهد (دیابتی) کاهش معنی‌داری در سلول‌های اسپرماتوگونی (0.03=p)، سرتولی (0.032=p) و اسپرماتید (0.022=p) نسبت به گروه کنترل و گروه‌های تجربی 1 و 2 مشاهده شد. همچنین در گروه‌های تجربی 1 و 2 کاهش معنی‌داری در سلول‌های اسپرماتید (0.051=p) نسبت به گروه کنترل مشاهده شد و در گروه‌های تجربی 3 و 4 نیز نسبت به سایر گروه‌ها کاهش معنی‌داری در سلول‌های سرتولی (0.02=p) مشاهده گردید. همچنین در گروه شاهد در میزان انسولین (0.001=p) و تستوسترون (0.001=p) کاهش معنی‌دار نسبت به سایر گروه‌ها مشاهده شد. در گروه تجربی 1 و 2 به دلیل مصرف ترامادول، میزان هورمون تستوسترون (0.041=p) کاهش معنی‌داری نسبت به گروه کنترل داشت و در گروه‌های تجربی 3 و 4 نیز میزان هورمون تستوسترون (0.01=p) کاهش معنی‌داری نسبت به گروه به شاهد داشت و تغییر معنی‌داری در میزان هورمون انسولین در گروه‌های تجربی مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: مصرف روزانه خوراکی 35 روزه ترامادول در موش‌های سالم و دیابتی با دوز‌های مشخص باعث بر‌ هم زدن تعادل هورمون تستوسترون خون شده و فرآیند اسپرماتوژنز را کاهش می‌دهد؛ به‌طوری‌که هرچه دوز دارو افزایش یافت، آسیب بافتی و هورمونی نیز افزایش یافت.

The effect of tramadol on testicular tissue and insulin and testosterone hormones in healthy rats and streptozotocindiabetic rats

Introduction: Tramadol is a synthetic opiate analgesic which is weaker than morphine and stronger than brofen and acetaminophen. This study aimed to evaluate the impact of tramadol on testicular tissue in normal and streptozotocindiabetic rats.Methods: This experimental study was conducted in Islamic Azad University, Damghan Branch in 2018. In this study, 60 male Wistar rats were divided into 6 groups (case, control, experimental 1 and 2 and 3 and 4). Simultaneous with other groups becoming diabetic, the control group received intraperitoneal citrate buffer by body weight in order to maintain stability of the body. The diabetic (case) group received intraperitoneal streptozotocin at a dose of 55 mg/kg, experimental group 1 (normal rats + 50 mg/kg tramadol), experimental group 2 (normal rats + 100 mg/kg tramadol), experimental group 3 (diabetic + 50 mg/kg tramadol) and experimental group 4 (diabetic + 100 mg / kg tramadol), received tramadol via gavage for five weeks after being diabetic for two months. At the end of week 5, blood samples were drawn from samples, and biochemical and hormonal factors as well as macroscopic and histological testicular sections were evaluated. Data were analyzed in SPSS 21 using oneway ANOVA and Tukey’s posttest. P<0.05 was considered statistically significant. Results: In the case (diabetic) group, a significant decrease was observed in spermatogonia (p=0.03), Sertoli (p=0.032) and spermatid cells (p=0.022) compared to the control and experimental groups 1 and 2. In experimental groups 1 and 2, a significant decrease was observed in spermatid cells (p=0.051) compared to the control group. In experimental groups 3 and 4, a significant decrease was observed in Sertoli cells compared to other groups (p=0.02). In the case group, there was a significant decrease in insulin (p=0.001) and testosterone levels (p=0.001) compared to other groups. In experimental groups 1 and 2, due to tramadol administration, testosterone levels showed a significant decrease compared to the control group (p=0.041). In experimental groups 3 and 4, a significant decrease was observed in testosterone levels (p=0.01) compared to the case group, and no significant change was observed in insulin levels in the experimental groups.Conclusion: Oral administration of tramadol daily for 35 days with specified doses in normal and diabetic rats disrupted blood testosterone balance and reduced spermatogenesis process, such that the more the dose of the drug was, the higher the tissue and hormonal damage was.