بررسی اثر آروماتراپی بر روی کیفیت خواب دوران پری‌منوپوز و منوپوز: مرور سیستماتیک و متاآنالیز

مقدمه: یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان یائسه، اختلال خواب می باشد. این اختلال می تواند با علائم خفیف تا شدید و ناتوان کننده در افراد مختلف بروز نماید. یکی از رویکردهای مورد استفاده جهت رفع اختلال خواب، استفاده از طب مکمل از جمله آروماتراپی است. مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز حاضر با هدف ارزیابی و جمع‌بندی نتایج کارآزمایی های بالینی انجام شده در مورد تاثیر آروماتراپی بر اختلالات خواب زنان پره و پست منوپوز انجام شد. روش‌کار: جهت انجام این مطالعه، منابع الکترونیکی لاتین مانند pubmed، scopus، isi web of science، cochrane library و پایگاه های اطلاعاتی فارسی مانند sid و magiran به‌صورت سیستماتیک بدون محدودیت زمانی تا تاریخ 10 فوریه 2018 مورد جستجو قرار گرفتند. جهت ارزیابی کیفیت مقالات از مقیاس جداد استفاده شد. ساعت خواب و یا کیفیت خواب گزارش شده در مقاله به عنوان پیامد اصلی مطالعه در نظر گرفته شد. یافته‌ها: در 4 مطالعه یافت شده از اسانس اسطوخودوس به تنهایی و یا همراه سایر روش ها و رایحه ها جهت آروماتراپی استفاده شده بود. نتایج متاآنالیز انجام شده بر روی سه مطالعه‌ای که کیفیت خواب را گزارش کرده بودند، نشان داد که مقدار اختلاف میانگین استاندارد شده بین دو گروه مداخله و کنترل (347/ 2329/ 0 ci: 95%) 338/ 1 بود که این اختلاف نشان دهنده بهبودی کیفیت خواب در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل بود (009/ 0=p). در مطالعه‌ای که ساعت خواب نمونه ها گزارش شده بود، اختلاف معنی‌داری بین دو گروه مداخله و کنترل یافت نشد (373/ 0=p). نتیجه‌گیری: رایحه درمانی با اسانس اسطوخودوس به‌صورت تنها یا در ترکیب با سایر روش ها می‌تواند اثرات سودمندی بر بهبود کیفیت خواب زنان پره و پست منوپوز داشته باشد.