رایحه درمانی در اختلالات جنسی: مطالعه مروری طب ایرانی

مقدمه: رایحه درمانی در ایران، قدمتی به سابقه ایران باستان دارد. یافته های علمی اخیر موید اثربخشی رایحه های خوش بر رفتار جنسی و باروری انسان است. در طب ایرانی، مواد بودار به اشکال مختلف در درمان اختلالات جنسی و ناباروری وارد شده اند. مطالعه مروری حاضر با هدف بررسی شواهد مرتبط با کاربرد داروهای بودار در درمان اختلالات جنسی و ناباروری از منظر طب ایرانی صورت گرفت.روش‌کار: در این مطالعه مروری جستجو در کتب طب ایرانی شامل قانون، الاغراض الطبیه، طب اکبری، شرح اسباب و علامات، اکسیر اعظم، مخزن‌الادویه، تحقه حکیم مومن و قرابادین صالحی با کلیدواژه های بوییدن، شمومات و بو صورت گرفت، سپس نام های علمی گیاهان از کتب تطبیقی استخراج و با جستجوی بانک های اطلاعاتی الکترونیک شامل google scholar و medline یافته های اخیر در خصوص این گیاهان و همچنین مقالات مرتبط با رایحه درمانی و ناباروری و اختلالات جنسی به کمک کلید واژه های sexual disorder،  infertilityو aromatherapy استخراج و مورد بحث قرار گرفت.یافته ها: در طب ایرانی، مواد بودار به شکل های مختلف بوییدنی، موضعی، بخور و دود استفاده می شوند. بوهای گرم مانند مشک، یاس و نرگس تقویت کننده میل و توان جنسی و بوهای سرد مانند بوی نیلوفر، کافور و مورد (آس)، کاهش دهنده میل جنسی معرفی شده اند و تاکید ویژه ای نسبت به استفاده از مواد معطر مانند دارچین، سلیخه، هل، بسباسه و جوزبوا در درمان بیماری های رحمی به خصوص الیگومنوره شده است.نتیجه‌گیری: توصیه های طب ایرانی مبنی بر استفاده از مواد بودار در اختلالات سیستم عصبی و تناسلی می‌توانند زمینه‌ساز مطالعات بالینی جدیدی در این عرصه باشند.