ارائه چارچوب شاخص‌های پایش و ارزیابی مرجعیت علمی در حوزه علوم انسانی (با تاکید برمرجعیت آموزشی، انتشارات علمی و ترویجی)

مرجعیت علمی از واژگانی است که به تواتر در اسناد بالادستی و سیاست گذاری ‎کلان علم، فناوری و نوآوری کشور استفاده می‎شود اما معمولاً شاخص‎های ارزیابی مناسبی از سنجش آن به طور شفاف ارائه نشده است. تصویب آیین‎نامه اجرایی نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1396 نقطه عطفی در نظام علم، فناوری و نوآوری کشور می‌باشد. با این حال به دلیل ماهیت نرم و پیچیدگی در پایش و ارزیابی علوم انسانی، پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری در این حوزه با دشواری‌هایی همراه بوده است. در این راستا، هدف این مقاله ارائه چارچوب شاخص‎های ارزیابی مرجعیت علوم انسانی در معیارهای آموزش عمومی و حرفه‎ای، آموزش عالی، انتشارات علمی و همچنین ترویج علم، فناوری و نوآوری بر اساس معیارهای آیین‌نامه اجرایی نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور می‌باشد. روش پژوهش در مقاله حاضر از حیث نوع کاربردی بوده، راهبرد اساسی آن مطالعه کیفی و از منظر هدف نیز توصیفی است. این مقاله با استفاده از رویکرد کیفی به بررسی تجارب بین‎المللی شاخص‎های پایش و ارزیابی علوم انسانی و تحلیل متون اسناد بالادستی نظیر نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند دانشگاه اسلامی و همچنین سیاست‌های کلی علم و فناوری برای استخراج راهبردها و اقدامات مرتبط با مرجعیت علوم انسانی می‌پردازد. با برگزاری پنل خبرگان و مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته در بازه زمانی 1400 و 1401، چارچوبی متوازنی از معیارها، زیرمعیارها و شاخص‎ها به‎منظور پایش و ارزیابی مرجعیت آموزشی، علمی و ترویجی علوم انسانی ارائه شده است. همچنین پیشنهادهایی برای بهره‎برداری مناسب از چارچوب ارائه‎شده بر پایه همکاری، تقسیم کار و وحدت رویه سازمان‎ها و نهادهای متولی در جمع‎آوری و تحلیل داده ها ارائه می‌شود.

presenting a framework of indicators for monitoring and evaluating scientific authority in humanities (with an emphasis on educational, scientific publication, and promotion authority)

scientific authority is one of the keywords that are frequently used in upstream documents and macro policies of science, technology and innovation of the country, but usually appropriate evaluation indicators of its measurement are not transparently presented. approval of the executive regulation of iran’s science, technology and innovation monitoring system in the supreme council of science, research and technology (csrt) in 2017 is a turning point in iran’s science, technology and innovation system. however, due to the soft nature and complexity of the fundamentals of the humanities, monitoring and evaluation of science, technology and innovation in this field has been accompanied by difficulties. therefore, setting a framework for the indicators of scientific authority evaluation in the humanities is more important than ever before.from the perspective of the purpose, this paper seeks to provide an appropriate framework for monitoring and evaluation indicators of educational, scientific and developmental authority of the humanities using upstream documents and related international experiences.in reviewing the background of the research, this section includes two subdivisions including the international monitoring and evaluation of science, technology and innovation experiences in the field of humanities (in which the experience of the american academy of arts and sciences, international social science council, european commission, british academy and the royal netherlands academy of arts and sciences have been studied in the field of humanities monitoring), as well as analysis of upstream documents related to the research (general policies of science and technology announcement of the supreme leader, science and technology roadmap, document of the fundamental transformation of education and also document of the islamic university) that the results extracted in accordance with the executive regulations of the system of monitoring and evaluation of science, iran’s technology and innovation has been examined.the research method in this paper is applied in terms of type, its basic strategy is qualitative and descriptive. for this purpose, both primary data (policy documents, reports, and international dashboards) extracted from study sources and secondary data (holding 8 expert panel meetings and structured interviews with 5 selected members of panels) have been exploited.in order to examine the findings, indicators derived from the analysis of relevant international experiences and policy documents (background review) following the executive regulations of iran’s science, technology and innovation monitoring system which includes eleven criteria have been investigated.