ارائه مدل مفهومی تحقق مرجعیت علمی در حوزه آموزش عالی کشور

هدف از پژوهش حاضر، احصای عوامل موثر و راهبردهای تحقق مرجعیت علمی در حوزة آموزش عالی کشور و ارائة مدل مفهومی مرتبط با آن است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی–توسعه‌ای و از نظر گردآوری داده‌ها، کیفی است و به ‌منظور رسیدن به هدف پژوهش، از نظریة داده‌بنیاد و رویکرد نظام‌مند استراوس و کوربین استفاده شده است. گردآوری داده‌های پژوهش از طریق برگزاری مصاحبه در قالب نشست‌های تخصصی با 19 نفر از خبرگان حوزة آموزش عالی کشور انجام شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که از شرایط علّی مرجعیت علمی می‌توان به آفرینش‌های علمی، پژوهش‌های مبتنی بر حل مسائل و رویت‌پذیری اشاره داشت. راهبردهای کلیدی تحقق مرجعیت علمی در حوزة آموزش عالی کشور شامل نیازسنجی و تعیین اولویت‌های ملّی موضوعی برای مرجعیت، ماموریت‌محور شدن مراکز آموزش عالی، حمایت از سرمایة انسانی نخبه، برنامه‌محوری مرجعیت علمی کشور، تعاملات علمی بین‌المللی، گفتمان‌سازی ملّی و بین‌المللی، تجاری‌سازی دستاوردهای علمی و آزادی عمل و استقلال بیشتر مراکز علمی است و اقتدار ملّی، تمدن‌سازی و شکوفایی اقتصادی، از جمله پیامدهای حاصل از به‌کارگیری راهبردهای ذکرشده و تحقق مرجعیت علمی در حوزة آموزش عالی کشور است.در نهایت 18 حمایت ذیل 5 برنامة سیاستی برای کاربردی سازی و اثربخشی اجتماعی-اقتصادی علوم انسانی پیشنهاد شده است. برنامه های سیاستی پیشنهادی نویسندگان عبارت اند از 1( حمایت از پژوهش های کاربردی، توسعه ای و بار اول؛ 2( حمایت ازتوسعه محصول و خدمت؛ 3( حمایت از توانمندسازی و مهارت افزایی تخصصی برای نیروهای دانشی؛ 4( حمایت از خدمات و مراکز ارائه خدمت نوآورانه فرهنگی و اجتماعی؛ 5( حمایت از توسعه زیرساخت ها و شبکه سازی. برنامه ها و ابزارهای سیاستی پیشنهادی این مقاله دارای دلالت های کاربردی و نظری در هدایت و جهت دهی به سازوکارهای حمایت از اثربخشی اجتماعی-اقتصادی حوزه علوم انسانی است.

presenting a conceptual model for the realization of scientific leadership in iran’s higher education system

scientific leadership is one of the demands of iran’s leader and one of the major policies in the discourse of scientific progress in iran, and in recent years, leadership in the field of science and technology has been explicitly and sometimes implicitly mentioned in the top documents and laws of the country. the current research aims to estimate the effective factors and strategies for realizing scientific leadership in the field of higher education in the country and to present a conceptual model related to it.this research is of a qualitative research type and in terms of its purpose, it is applied-developmental. for achieving the purpose of the research, the foundational data theory and the systematic approach of strauss and corbin have been used. foundation data theory is a theory that is directly extracted from the data that has been regularly collected and analyzed during the research. in the strauss and corbin approach, which is also known as the paradigm approach, the theory is usually presented in the form of a structural model. in this approach, three types of coding are used: open, central, and selective coding. the core codes are structure (including causal conditions, intervention and context (background conditions)), and process (including strategy (action)). the data collection of this research was done through interviews in the form of specialized meetings with 19 experts in the field of higher education in person in february 1401. on average, each of the experts answered questions in the meeting for about 25-30 minutes. the interview questions included key questions related to the statistics of factors affecting the realization of scientific leadership at the level of higher education in the country and appropriate solutions to achieve it.the results of the research show that the key strategies for realizing scientific leadership in the field of higher education of the country include assessing the needs and determining the priorities of leadership, mission-oriented higher education centers, supporting human capital, program-oriented scientific leadership of the country, international scientific interactions, discourse creation and promotion, commercialization of achievements. science, freedom of action and independence are the most scientific centers, and national leadership, civilization and economic prosperity are among the consequences of applying the mentioned guidelines and realizing scientific leadership in the field of higher education in the country. in this framework, the factors affecting the central category, which is the realization of scientific leadership in the country’s higher education, were examined in three dimensions: causal factors, intervening factors, and contextual factors, and strategies were proposed to achieve the desired results of the research.