ارزش‌ها و داوری‌ها، در فضای گفتمانی نظریه‌پردازی در کرسی‌های علوم انسانی

تا پیش از نیمه دوم قرن بیستم نظام ارزش‌گذاری، نظریه و فعالیتی علمی بر مبنای اصل تحقیق‌پذیری بود و نظریه با نشان‌دادن راه اثبات فرضیه‌هایش گزاره‌های خود را معنادار می‌ساخت و از آن پس، در تطوری (تکامل) تاریخی، ارزش‌داوری، مسئله‌محوری و داوری اجماعی به ترتیب در اعتباردهی به نظریات علمی شکل گرفتند. در این پژوهش، اجلاسیه نظریه‌پردازی که در چارچوب آیین‌نامه هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره برگزار شده است را با ابزار توصیفی تحلیلی و از منظر تحلیل گفتمان بررسی کردیم. نتایج نشان می‌دهد که پژوهشگر، طرحنامه را در چارچوب نظام ارزیابی ارزش‌داوری‌محور طراحی کرده است اما داوران با اتکا به نظام ارزیابی مسئله‌محور اجماعی بر فقدان وقوع نوآوری و نظریه رای داده‌اند. رویکرد پژوهشگر به ارزش فعالیت علمی با نظام گفتمانی برنامه‌محور و رویکرد داوران با نظام گفتمانی گفت‌وگویی تطبیق دارد. محور تنشی گفتمان نشان می‌دهد طراحی فعالیت پژوهشی در پارادایم مسئله‌محور، در فرایند ارزیابی اجماعی باعث همدلی می‌شود.

Values and Judgments in Discursive Semiosphere of Theory Building in Chairs of Humanity Sciences

Theorization Chairs are scientific circles for criticizing and evaluating scientific proposals to claim that they are presenting a theory. These chairs are under the executive management of The Board of Theorization, Criticism and Debate. The Code of the Chairs is essentially an executive code. The Code defines the science and classifies the sciences from a realistic point of view and not from an ideological point of view. It just to group the existing scientific disciplines from a thematic and methodological point of view. In the absence of defining the terms of “science” and “theory”, the codebook uses the terms “hypotheses”, “problem”, “arguments”, and “competing theories” for defining the process of theory making. The Code proposes “ultimate judgmentvalue” for evaluating theories but the research shows that the writer of the proposal (theory maker), is under the influence of an ideological point of view and under that influence, has interpreted the Code’s approach as a “primary judgmentvalue”. This misunderstanding, has paved the way for emerging a challenge between the discursive values of the Code with the discursive values of the theory maker.