روند تولید و کشت گیاهان تراریخت و چشم اندازهای توسعه ای آنها

بر اساس آمار موجود، اولین آزمایش مزرعه ای تراریخت (transgenic) در سال 1986 انجام شد و تا سال 1997 در 45 کشور جهان 25000 آزمایش مزرعه ای روی بیش از 4000 گیاه تراریخت از 60 گونه مختلف انجام گرفته است. به رغم این واقعیت که استفاده از گیاهان تراریخت یکی از راه حلهای مهم در ایجاد امنیت غذایی و اقتصادی در کشورهای در حال توسعه محسوب می شود، آمار و اطلاعات ارائه شده حاکی از آن است که این کشورها از این فناوری کمترین بهره را برده اند. تا کنون بیشتر مطالعات درمورد گیاهان مهم اقتصادی مانند ذرت، کلزا، گوجه فرنگی، سیب زمینی، سویا، پنبه و توتون بوده است. در نتیجه انتقال ژن، صفاتی مانند مقاومت به علف کش، مقاومت به حشرات و ویروسها و تغییر کیفیت محصول در گیاهان تراریخت حاصل ، بروز کرده است. افزایش سریع سطح زیر کشت گیاهان تراریخت از 2.8 میلیون هکتار در سال 1996 به 27.8 میلیون هکتار در سال 1998(حدود 10 برابر)بسیار چشمگیر بوده و مبین توفیق به کارگیری این فناوری جدید است . اخیرا افزایش سطح زیر کشت تا 44.2 میلیون هکتار در سال 2000 گزارش شده است. گیاهان تراریخت نه تنها از افت محصول ( به دلیل تنشهای محیطی)جلوگیری می کنند، بلکه با کاهش مصرف سموم و کودهای شیمیایی در توسعه پایدار نقش به سزایی دارند. در این مقاله، جزئیات فعالیتهای مربوط به ایجاد و رهاسازی گیاهان تراریخت در کشورهای صنعتی و در حال توسعه و ارزیابی اقتصادی این گونه گیاهان بحث شده است . بدیهی است که با کمک تحلیل اطلاعات موجود و تجربیات به دست آمده در دو دهه اخیر بهتر می توان راه را برگزید و تصمیم گرفت.