اثرات عصاره آبی - الکلی گیاه چرخه (Launaea acanthodes) بر سطوح قند، انسولین، لیپیدها و لیپوپروتیین های سرم در موش‎های صحرایی دیابتی

چکیده زمینه و هدف: گیاه چرخه (launaea acanthodes) از گیاهان دارویی مرسوم مناطق مرکزی ایران است. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات هیپوگلیسمیک احتمالی تجویز عصاره آبی- الکلی گیاه چرخه و هم‎چنین ت?ثیر آن بر سطوح سرمی انسولین و فاکتورهای بیوشیمیایی خون در موش‎های صحرایی سالم و دیابتی انجام گرفته است. مواد و روش‎ها: در این تحقیق تجربی- آزمایشگاهی 2? سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار با وزن تقریبی 250 تا 300 گرم به طور تصادفی در چهار گروه شش تایی، شامل: گروه کنترل سالم، گروه دیابتی، گروه دیابتی+انسولین و گروه دیابتی+عصاره آبی- الکلی چرخه تقسیم شدند. تیمار حیوانات هر گروه به صورت روزانه و به مدت 21 روز انجام شد. نمونه‎گیری خون در روز اول آزمایش از طریق دم (سنجش قند خون به روش گلوکومتری) و در روزهای 15 و 30 آزمایش از طریق سینوس وریدی گوشه چشم به منظور اندازه‎گیری سطوح سرمی گلوکز، انسولین و فاکتورهای بیوشیمیایی (کلسترول، تری گلیسرید، ldl و hdl) انجام شد.یافته ها: نتایج حاصل نشان دهنده کاهش معنی‎دار (001/0p < ) میزان قند خون و افزایش معنی‎دار (05/0p < ) سطح انسولین خون در گروه دیابتی+عصاره آبی- الکلی، در مقایسه با سایر گروه‎های دیابتی، در پایان دوره آزمایش است.نتیجه گیری: عصاره آبی- الکلی گیاه چرخه قادر به پایین آوردن قند خون و برگشت حیوانات به شرایط یوگلیسمیک است. اثرات هیپوگلیسمیک عصاره گیاه احتمالا ناشی از تحریک سنتز و ترشح انسولین و یا هیپرپلازی سلول‎های بتای باقیمانده در پانکراس است. اثرات مشاهده شده ممکن است به خواص آنتی اکسیدانی ترکیبات فلاونوییدی عصاره گیاه نیز مربوط باشد.واژگان کلیدی: دیابت، انسولین، گیاه چرخه، موش صحرایی