جداسازی و شناسایی باکتری تولید کننده بیوسورفکتانت از جنس باسیلوس سریوس و بررسی اثرات ضد باکتریایی بیوسورفکتانت تولیدی در شرایط آزمایشگاهی

چکیدهزمینه و هدف: بیوسورفکتانت‎ها ترکیبات زیستی آمفی فیلیک به صورت خارج سلولی به وسیله انواع میکروارگانیسم‎ها هستند. به علت استفاده از آنها در صنایع مختلف از اهمیت ویژه‎ای برخوردارند. هدف از این مطالعه پژوهشی شناسایی یک سویه باکتری از جنس باسیلوس سریوس تولید کننده بیوسورفکتانت و بررسی اثرات ضد باکتریایی بیوسورفکتانت تولید شده از آن بود. مواد و روش‎ها: در این مطالعه پژوهشی نمونه‎های مختلف از نفت، آب و خاک آلوده به نفت تهیه شدند. فعالیت‎های همولیتیک، امولسیفیه کنندگی و اندازه‎گیری کشش سطحی استفاده و سویه انتخابی به وسیله تست‎های بیوشیمیایی شناسایی شد. هم‎چنین ماهیت بیوسورفکتانت و اثرات ضد باکتریایی نیز برای سویه انتخابی بررسی شد.یافته‎ها: در این مطالعه پژوهشی 88 سویه باکتریایی جداسازی شدند. از میان آنها 24 سویه دارای فعالیت همولیتیک بودند که از میان آنها 14 سویه فعالیت امولسیفیه کنندگی بالای70 درصد داشتند و در نهایت از میان آنها 4 سویه قادر به رساندن کشش سطحی به کمتر از 40 میلی‎نیوتن بر متر بودند. براساس تست‎های بیوشیمیایی، یک سویه انتخابی در این پژوهش به عنوان باسیلوس سریوس 43، شناسایی و انتخاب شد. نتایج بررسی ماهیت بیوسورفکتانت مشخص شد که از نوع لیپوپپتید بود. هم‎چنین بیوسورفکتانت تولیدی دارای فعالیت ضد باکتریایی بر علیه 6 باکتری عفونت‎زا بود. حساس‎ترین و مقاوم‎ترین باکتری نسبت به تاثیر عصاره بیوسورفکتانت؛ استافیلوکوکوس اوریوس و پروتیوس میرابیلیس می‎باشد. هم‎چنین نتایج mic, mbc نشان داد که mic عصاره در رقت 63 میلی‎گرم بر میلی‎لیتر بر روی استافیلوکوکوس اوریوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیس موثر بود و mbc عصاره در رقت 125 میلی‎گرم بر میلی‎لیتر بر روی استافیلوکوکوس اوریوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیس و سودوموناس آیروزینوزا بیشترین اثر داشت.نتیجه‎گیری: باسیلوس سریوس 43؛ قابلیت بالایی در کاهش کشش سطحی و بیوسورفکتانت استخراج شده از آن دارای اثرات ضد باکتریایی بالایی است. بنابر این، دارای پتانسیل فراوانی برای کاربرد‎‎های بیوتکنولوژی و زیست محیطی می‎باشد.واژگان کلیدی: فعالیت ضد باکتریایی، بیوسورفکتانت، باسیلوس سریوس، کشش سطحی