اثر میدان‎های الکترومغناطیسی با فرکانس کم بر روی برخی از فعالیت‎های زیستی جانوران

چکیدهزمینه و هدف: در دهه‎های اخیر، با توجه به کاربرد روز افزون وسایل مولد میدان‎های الکترومغناطیسی در جوامع مدرن صنعتی، مطالعه اثرات زیستی این امواج بر رشد و نمو موجودات زنده مورد توجه بسیاری از مجامع علمی و دولتی کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است. بسیاری از افراد در تمامی ساعات شبانه‎روزی خود در معرض میدان‎های الکترومغناطیسی دستگاه‎های محل کار و زندگی خود با انواع متفاوتی از شدت‎ها و فرکانس‎ها قرار دارند. این که آیا رابطه معنی‎داری بین افزایش برخی از بیماری‎ها و آسیب‎های ژنتیکی با میدان‎های الکترومغناطیسی وجود دارد یا نه یکی از مباحث پر اهمیت و مورد توجه محققان محسوب می‎شود و نگرانی‎های زیادی در ارتباط با اثرات سو احتمالی این امواج به وجود آورده است. نتایج برخی از مطالعات نشان می‎دهد که میدان‎های الکترومغناطیسی، انرژی کافی برای آسیب به مولکول‎های زیستی را ندارند در حالی که بسیاری دیگر از محققان معتقدند که تشعشعات این میدان‎ها با تاثیر بر پاسخ‎های استرس سلولی و مکانیسم‎های حفاظتی دیگر، سبب بروز آسیب‎های ژنتیکی می‎گردند. برخی از مطالعات نیز میدان‎های الکترومغناطیسی را به تنهایی ایمن می‎دانند اما تقویت عملکرد ژنوتوکسیک آلاینده‎های فیزیکی شیمیایی محیطی را به این میدان‎ها نسبت می‎دهند.واژگان کلیدی: جانوران، رشد و نمو، میدان الکترومغناطیسی، ژنوتوکسیک، سلامت