الگوی مفهومی ارتقاء ظرفیت‌های ارتباطات سلامت در شرایط پاندمی از دیدگاه خبرگان نظام سلامت

مقدمه: هدف از طرح بحث «ارتباطات سلامت» که جدی‌ترین جرقه‌‌‌های آن در اذهان، با ظهور پاندمی کووید-19 در سال 2019 زده شد، زمنیه‌ توجه به ضرورت ارتقاء ارتباطات سلامت را بیش از هر زمان دیگری آشکار کرد. در این شرایط، نیاز به تبادل سریع و شفاف اطلاعات، آموزش صحیح و جلب اعتماد مردم بیش از هر زمان دیگری احساس شد. بدین منظور، در مطالعه حاضر تدوین الگوی مفهومی ظرفیت‌های ارتباطات سلامت در شرایط پاندمی از دیدگاه خبرگان نظام سلامت مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: این پژوهش با رویکرد کیفی و روش نظریه داده بنیاد انجام شد. نمونه گیری با روش هدفمند از نوع گلوله برفی انجام شده که شامل 20 نفر از اساتید ارتباطات و رسانه و متخصصان حوزه سلامت تعیین شدند. جمع آوری دادهها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و بررسی اسناد بوده که بر مبنای رهیافت نظام مند استراوس و کوربین (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) که متضمن شرایط علی، ایده محوری، زمینه، شرایط میانجی (مداخله گر)، راهبردها و پیامدها تحلیل شدند. اعتبار سنجی از طریق ، بازبینی مشارکت کنندگان و خبرگان نظام سلامت صورت گرفت.یافته ها: یافته‌های پژوهش در بخش گراندد تئوری نشان می‌دهد که ابعاد الگوی پارادایمی شامل پدیده محوری: ارتباطات سلامت(ارتباطات موثر و آگاهی بخشی)، شرایط علی: آسیب‌های ارتباطات سلامت شامل(اینفودمی)، زمینه بروز آسیب ها(رسانه‌های فراگیر و پرمخاطب، نبود مرجعیت واحد سلامت، اطلاعات انبوه، سیاست زدگی)، استراتژی ها (پاسخگو کردن مسئولین، منابع موثق و تولید محتوای اثربخش، مدیریت اضطراب، پرهیز از اغراق مشارکت مردم، کار تیمی و ترکیب متخصصان، استفاده از تجربیات سایر کشورها) و پیامدها شامل( جلب اعتماد و شکل گیری ارتباطات مفید) واقع گردید. نتیجه گیری: با توجه به ابعاد حاصل شده در ارائه الگوی ارتقاء ظرفیت های ارتباطات سلامت در شرایط پاندمی در کشور می‌توان گفت که از یک سو «شفافیت و آنی بودن اطلاعات» و از سوی دیگر «همدلی و اعتماد میان مردم و مسئولان» در چنین موقعیتی بیش از پیش بایستی لحاظ گردد. 

conceptual model of improving health communication capacities in pandemic conditions from the point of view of health system experts

introduction: the purpose of the health communication discussion plan, the most serious sparks of which were struck in the minds with the emergence of the covid-19 pandemic in 2019, revealed the importance of paying attention to improving health communication more than ever. for this purpose, in the current study, the formulation of a conceptual model of health communication capacities in pandemic conditions was examined from the perspective of health system experts.methods: this research was conducted using a qualitative approach and the foundation’s data theory method. sampling was done with a purposeful snowball method, which included 20 communication and media professors and health professionals. data collection was done through semi-structured interviews and document reviews based on the systematic approach of strauss and corbin (open, central, and selective coding), which includes causal conditions, central idea, context, mediating conditions (intervenor), strategies, and consequences of analysis. validation was done through the review of participants and experts in the health system.results: the findings of the research in the grounded theory section show that the dimensions of the paradigm model include the central phenomenon: health communication (effective and informative communication), causal conditions: health communication harms (infodemic), the context of harms (widespread and popular media, lack of authority of the health unit, mass information, politicization), strategies (holding officials accountable, reliable sources and producing practical content, anxiety management, avoiding exaggeration of people’s participation, teamwork and combination of experts, using the experiences of other countries) and consequences including (attracting trust and forming beneficial relationships) took place.conclusions: according to the dimensions achieved in presenting the model for improving health communication capacities in pandemic conditions in the country, it can be said that on the one hand, transparency and immediacy of information and the other hand, empathy and trust between people and officials in such more than one situation should be considered.