تاثیر آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در ارتقای رفتارهای تغذیه‌ای پیشگیری‌کننده از کم‌خونی در زنان باردار

زمینه و هدف: کم‌خونی یکی از شایع‌ترین مشکلات تغذیه‌ای دوران بارداری است که می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر سلامت زنان باردار داشته باشد. این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در ارتقای رفتارهای تغذیه‌ای که از کم‌خونی در زنان باردار پیشگیری می‌کنند، اجرا شد.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی آموزشی شاهددار 80 زن باردار به طور تصادفی در دو گروه (40 نفر گروه آزمایش و 40 نفر گروه کنترل) قرار گرفتند. اطلاعات از طریق پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی و سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده شامل آگاهی، نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک‌شده، قصد رفتاری و عملکرد بوده است. قبل از مداخله از هر دو گروه اطلاعات پیش‌آزمون جمع‌آوری شد و سپس مداخله آموزشی بر اساس نتایج نیازسنجی برای گروه آزمایش، طی یک ماه و در قالب چهار جلسه آموزشی 60دقیقه‌ای براساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده صورت گرفت. نتایج سه ماه بعد از مداخله جمع‌آوری شد و با استفاده از آزمون‌های من‌ویتنی یو و ویلکاکسون، کای‌اسکوئر و ضریب همبستگی تجزیه و تحلیل آماری آن انجام گرفت. ملاحظات اخلاقی: این مطالعه با کد ir.arakmu.rec.1395.445 به تصویب کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم‌پزشکی اراک رسیده است. همچنین این مطالعه با کد irct2017052334106n1در مرکز ثبت کارآزمایی بالینی ایران ثبت شده است.یافته ها: نتایج این مطالعه مداخله‌ای نشان داد که قبل از مداخله همه متغیرها در دو گروه اختلاف معناداری وجود نداشت ولی پس از انجام مداخله دو گروه از نظر همه سازه‌های بررسی‌شده شامل آگاهی، نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری درک‌شده، قصد رفتاری و عملکرد تفاوت معنادار آماری داشتند (0.05>p). در این مطالعه عملکرد گروه مداخله قبل از آموزش 0.415 ±2.88 (از 5 نمره) بود که بعد از آموزش به 0.216 ±3.64 ارتقای معنی‌داری یافت (0.001>p).نتیجه گیری; با مداخله آموزشی بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده، می‌توان رفتارهای تغذیه‌ای پیشگیری‌کننده از کم‌خونی را در زنان باردار افزایش داد که این بهبود رفتار را می‌توان مرتبط با روش‌ آموزشی در گروه آزمایش دانست.

The Effect of Education Based on Theory of Planned Behavior in Promoting Nutrition-related Behaviors to Prevent Anemia in Pregnant Women

Background and Aim: Iron deficiency is among the most prevalent nutritional problems during pregnancy. Besides, it can significantly affect pregnant women rsquo;s health. Therefore, this study aimed to determine the effect of education based on the Theory of Planned Behavior (TPB) on promoting anesthetic prevention nutritional behaviors in the pregnant woman.Methods Materials: This was an educational randomized controlled trial study. In total, 80 pregnant women were randomly divided into two groups of test and control (n=40/group). Data collection with reliable and validity questionnaire consist of demographic factors, knowledge, the construct of TPB (attitude, subjective norms, perceived behavior control, intention), and performance. Before performing the intervention, pretest data were collected from the study groups. Then, the educational intervention was performed based on the results of the needs assessment for the test group, within a month and in the form of four 60minute training sessions based on the TPB. The results were collected 3 months after the intervention and analyzed using the MannWhitney U test, Chisquared test, and correlation coefficient.Ethical Considerations: The present study was registered with the code IRCT2017052334106N1 in the Clinical Trial Registration Center of Iran and was approved by the Research Ethics Committee of Arak University of Medical Sciences (Code: IR.ARAKMU.REC.1395.445).Results: The present research results indicated that before the intervention, all variables were the same in the study groups. However, after the intervention, the research groups significantly differed concerning all the studied structures (P<0.05). Moreover, the Mean ±SD pretest performance score of the intervention group was equal to 2.88 ±0.415 (out of 5); accordingly, it was significantly improved after training to 3.64 ±0.216 (P<0.001).Conclusion: Educational intervention based on the TPB improved anesthetic anxiety behaviors in the studied pregnant women; such a modification can be attributed to the provided educational program in the intervention group.