اثربخشی مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر ناتوانی کارکردی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

زمینه و هدف بیماری مولتیپل اسکلروزیس، پیش‌بینی نشدنی و یکی از بیماری‌های تغییر‌دهنده زندگی فرد است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر ناتوانی کارکردی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس است.مواد و روش ها جامعه آماری، کلیه زنان و مردان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شهرستان نیشابور بودند. در این پژوهش، نمونه شامل 47 نفر (22 نفر گروه آزمایش، 25 نفر گروه کنترل) بود، که به صورت تصادفی انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. گروه آزمایش، مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی را به مدت هشت جلسه دریافت کردند، گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. پیگیری نیز بعد از یک ماه صورت گرفت. آزمودنی‌ها به پرسش‌نامه ارزیابی ناتوانی سازمان جهانی بهداشت پاسخ دادند و داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر با استفاده از نسخه 21 نرم‌افزار spss تحلیل شد. ملاحظات اخلاقی این مطالعه با شناسه ir. nums.rec.1397.004 به تصویب کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی نیشابور رسیده است. یافته ها نتایج حاصل از تحلیل واریانس آمیخته بدین شرح است: آزمون تک‌متغیره در مورد اثر زمان، حاکی از آن است که اثر زمان بر مولفه ناتوانی کارکردی معنی‌دار است. اثر تعاملی زمان و گروه بر مولفه ناتوانی کارکردی معنی‌دار است. نتایج تحلیل واریانس بین‌گروهی در میان دو گروه آزمایش و کنترل (0/05‌>p) نشان می‌دهد که بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>p). مقایسه زوجی اثر تعاملی زمان و گروه نشان داد بین مرحله پیش‌آزمون با پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود دارد (p=0/001)، اما میان مرحله پس‌آزمون با پیگیری تفاوت معناداری وجود ندارد.نتیجه گیری بر طبق نتایج، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کاهش ناتوانی کارکردی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس اثرگذار و پایدار بوده است که از دلایل این پایداری می‌توان به سادگی درمان و آموزش سریع‌تر بیمار و همچنین کوتاه‌مدت‌بودن جلسات مداخله اشاره کرد.

Effectiveness of a Mindfulness-Based Stress Reduction Program on Functional Disability of Patients with Multiple Sclerosis

Background and Aim Multiple Sclerosis (MS) is an unpredictable disease that can change individuals' lifestyle. The purpose of this study was to investigate the effect of a MindfulnessBased Stress Reduction (MBSR) program on functional disability of patients with MS.Methods Materials The is an experimental study with pretest/posttest/follow up design using control group. The study population consisted of all male and female patients with MS living in Neyshabur county, Iran. Of these, 47 were selected using a convenience sampling technique and randomly assigned into two groups of intervention (n=22) and control (n=25). The intervention group received MBSR therapy for 8 sessions, while the control group received no intervention. The followup was performed after one month. Subjects rsquo; functional disability was measured by using the World Health Organization Disability Assessment questionnaire. The collected data were analyzed using SPSS v.21 software usingrepeated measurements Analysis of Variance (ANOVA).Ethical Considerations This study obtained its ethical approval from the Research Ethics Committee of Neyshabur University of Medical Sciences (code: IR. NUMS.REC.1397.004)Results The results of univariate ANOVA showed the significant effect of time and the interaction effect of time and group on functional disability of samples. The results of betweengroup ANOVA a significant difference between the intervention and control groups in functional disability (p <0.05). Pairwise comparison of the interaction effect of time and group showed a significant difference between the pretest, posttest and followup scores (P = 0.001), but no significant difference was reported between the posttest and followup scores.Conclusion The MBSR program could reduce the functional disability in patients with MS due to ease of treatment, faster patient education, and the short duration of intervention sessions.