نگرش به زمان در نوجوانان ایرانی: یک مطالعۀ کیفی

به دلیل تاثیر فرهنگ بر شکل گیری نگرش به زمان، بررسی مولفه های آن در جامعه ایران با شرایط فرهنگی – اجتماعی خاص خود از اهمیت بسیاری برخوردار است. بر همین اساس، با روش کیفی به شیوه‌ مصاحبه گروه کانونی و طرح نظریه‌ داده بنیاد به بررسی چگونگی مفهوم سازی زمان و نگرش به زمان از دیدگاه نوجوانان پرداخته شد. شرکت کنندگان در پژوهش 45 نفر (23 پسر و 22 دختر) بین سنین 15 تا 17 با میانگین سنی 16.20بودند. سه گروه کانونی در مدارس دخترانه و سه گروه کانونی در مدارس پسرانه تشکیل شد. پاسخ های دانش آموزان در رابطه با برداشت آنان از زمان در چهار مقوله‌ ساعت، فشار و محدودیت، ساخته ذهن بودن و استعاره بودن زمان، طبقه بندی شد. نتایج کدگذاری باز و محوری برای دوره های زمانی گذشته، حال و آینده نشان داد که این دوره در فرهنگ ایرانی برای نوجوانان شامل هشت مقوله آینده‌ مثبت، آینده‌ منفی، حال لذت گرا، حال منفی، حال آینده نگر، گذشته‌ مثبت، گذشته‌ منفی و پذیرش گذشته است. با مقایسه یافته های به دست آمده با پژوهش های دیگر، در مجموع می توان نتیجه گرفت که نگرش به زمان، فرهنگ وابسته است و شرایط فرهنگی - اجتماعی بر نگرش به زمان نوجوانان تاثیر دارد.