تدوین و ارزیابی اثربخشی بسته توانبخشی شناختی بر کاهش آسیب‌های شناختی نوجوانان فعال در فضای مجازی

پژوهش حاضر با هدف تدوین و ارزیابی اثربخشی بسته توانبخشی شناختی بر کاهش آسیب‌‌های شناختی نوجوانان فعال در فضای مجازی انجام شد. روش پژوهش آمیخته اکتشافی (کیفی- کمّی) بود. بدین منظور با استفاده از تحلیل مضمون مقالات و مصاحبه‌های انجام‌شده با متخصصان و نوجوانان فعال در فضای مجازی، آسیب‌‌ها شناسایی شدند. بر اساس آسیب‌‌های شناختی شناسایی‌شده، بسته توانبخشی در 4 حوزه (توجه، پردازش اطلاعات، تفکر و شناخت اجتماعی) برای کاهش آسیب‌‌های شناختی نوجوانان در فضای مجازی تدوین شد. برای سنجش اثربخشی بسته تدوین‌شده، از روش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. 40 نفر از دختران فعال در فضای مجازی شهر اراک که توسط ابزارهای شناختی پژوهش، غربالگری شده بودند با روش هدف‌مند انتخاب شدند و به صورت تصادفی 20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس مختلط نشان داد اجرای بسته تدوین‌شده باعث بهبود عملکرد گروه آزمایش در توجه، پردازش اطلاعات، تفکر و شناخت اجتماعی شده است (0.001 >p). با توجه به آنچه گفته شد می‌‌توان نتیجه گرفت، بسته تدوین‌شده توانبخشی شناختی برای بهبود آسیب‌‌های شناختی نوجوانان آسیب‌‌دیده در فضای مجازی موثر است.

development and evaluating the effectiveness of a cognitive rehabilitation package on reducing the cognitive damages of active adolescents in cyberspace

the aim of this study was to develop and evaluate the effectiveness of cognitive rehabilitation package on cognitive damages reduction in active adolescents in cyberspace. the research method was exploratory mixed (qualitative-quantitative). for this purpose, by using the thematic analysi, by studying articles and interviewing professors and active adolescents in cyberspace, damages were identified. based on the identified cognitive damages, a rehabilitation package (in four areas: attention, information processing, thinking and social cognition) was developed to reduce adolescents' cognitive damages in cyberspace, to evaluate the effectiveness of the developed package, a quasi-experimental design with an experimental group and a control group of pre-test, post-test and follow-up were used. 40 active girls in cyberspace in arak who were screened by the pathology inventory constructed, were selected by purposive method and 20 were randomly assigned to the experimental group and 20 to the control group. the results of mixed analysis of variance showed that the implementation of the developed package improved the performance of the experimental group in attention, information processing, thinking and social cognition (p <0.001). it can be concluded that the developed cognitive rehabilitation package is also effective for improving the cognitive damages of adolescents in cyberspace.