اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی برذهن‌آگاهی برمدیریت استرس و مهارت‌های حل مسئله مادران دارای کودکان کم‌توان ذهنی

هدف پژوهش تعیین اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مدیریت استرس و مهارت‌های حل مسئله مادران دارای کودکان کم‌توان ذهنی 7 تا 12 سال در شهرستان نجف‌آباد بود. طرح پژوهش ازنوع نیمه آزمایشی و به صورت پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. دراین پژوهش ازروش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. بدین منظور ازبین جامعه آماری که کلیه مادران دارای کودک کم توان ذهنی مشغول به تحصیل در مدرسه استثنایی شهید ساربان2 شهرستان نجف آباد در سال 1398‌-1399بودند، تعداد 30 نفر انتخاب و به طور تصادفی در 2 گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارها شامل سیاهه استاندارد مقیاس راهبردهای مدیریت استرس کوبین و همکاران (1990) و سیاهه حل مسئله هپنروپترسون (1982) بود. پس از اﻋﻤﺎل ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ بر گروه آزمایش و اجرای پس آزمون، نتایج به وسیله نرم افزار spss و روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش مدیریت استرس و افزایش مهارت های حل مسئله مادران در گروه آزمایش در مرحله پس آزمون تاثیر گذار بوده است و تغییرات گروه آزمایش درمقایسه باگروه کنترل ازنظر آماری معناداربودند .(p<0/05) همچنین درمان برمولفه های مدیریت استرس ازجمله ایجادخوش بینی، مدیریت زمان ، فعالیت تفریحی و بدن را درحالت استراحت قراردادن معنادار بوده است. درمهارت های حل مسئله درمولفه های سبک گرایش‌-اجتناب وکنترل شخصی معنادار بوده است. لذا می توان از این روش به عنوان یک روش مداخله ای و درمانی در جهت مدیریت استرس و مهارت های حل مساله مادران دارای کودکان کم توان ذهنی استفاده کرد.

the effectiveness of mindfulness‌based cognitive therapy on stress management, problem solving skills of mothers with mentally disabilities children

the aim of the study was to investigate the effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on stress management and problem-solving skills of mothers with disabilities children aged 7 to 12 years in najafabad. the research design was semi-experimental and pre-test and post-test with a control group. in this research, the purposeful sampling method was used. for this purpose, 30 people were selected from the statistical population of all mothers with intellectually disabled children who were studying in shahid sarban 2 exceptional school in najaf abad city in 2018-2019 and were randomly replaced in two experimental and control groups. the tools included: the standard questionnaire of copin et al.'s stress management strategies scale (1990) and heppneropterson's problem-solving questionnaire (1982). after applying the independent variable to the experimental group, and performing the post-test, the results were analyzed by spss software and covariance analysis method. the results showed that cognitive therapy based on mindfulness has been effective in increasing stress management and problem-solving skills of mothers in the experimental group in the post-test phase, and the changes in the experimental group were statistically significant compared to the control group (p<0.05). also, treatment on stress management components such as creating optimism, time management, recreational activities and putting the body in a state of rest has been significant. in problem-solving skills, it has been significant in the components of tendency-avoidance and personal control style. therefore, this method can be used as an interventional and therapeutic method to stress management and problem-solving skills of mothers with mental disabilities.