اثربخشی آموزش انگیزش پیشرفت و تمرین حرمت خود بر تحول نظام خود در دو سطح تحول شناختی عینی و انتزاعی

مقاله حاضر به مقایسه ی اثربخشی آموزش انگیزش پیشرفت و تمرین حرمت خود بر تحول فرارونده در نظام خود در آزمودنی های متعلق به سطوح تحول شناختی عینی و انتزاعی پرداخته است . طرح پژوهش، طرح تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود . 120 نوجوان دختر بر اساس سطح تحول شناختی بر مبنای آزمونهای نظام عملیاتی پیاژه در دو سطح عینی و انتزاعی انتخاب ،‌ درهر سطح به دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه با حجم مساوی ( 20 = n) تقسیم شدند . برای مطالعه ی تحول نظام خود ، مصاحبه ی دریافت خود ،‌ به کار بسته شد .آموزش انگیزش پیشرفت و تمرین حرمت خود به منزله روشهای مداخله ، در هر دو سطح تحول شناختی به اجرا در آمدند . داده ها بر اساس کروسکال - والیس ‌، و آزمون رتبه های علامت دار ویلکاکسن ،‌ بررسی شدند . نتایج نشان دادند که در خصوص دریافت خودعینی ، روشهای مداخله ی به کار بسته شده در هر دو سطح تحول شناختی ، سبب تحول فرارونده در دریافت خودعینی می شوند ؛ دراین خصوص، اثربخشی تمرین حرمت خود بیشتر از آموزش انگیزش پیشرفت بود . در دریافت خودفاعلی ، اثربخشی روشهای مداخله ، برمولفه ی ‹‹ عاملیت ›› در هیچ یک از سطوح تحول شناختی تایید نشد ؛ بر مولفه ی ‹‹ پیوستگی ›› در هر دو سطح تحول شناختی معنادار بود ؛‌و بر مولفه ی ‹‹ تمایز›› فقط در سطح تحول شناختی انتزاعی ، معنادار بود . به این ترتیب ، اثربخشی روشهای مداخله بر تحول فرارونده در دریافت خود عینی ، صرف نظر از سطح تحول شناختی ؛ امکان پذیر است ؛ و بر تحول فرارونده در مولفه های خود فاعلی عمومیت ندارد ؛ به علاوه ،‌ می تواند بر حسب سطح تحول شناختی ، متفاوت باشد . نتاج این پژوهش نشان می دهند که در دوره نوجوانی مداخله در نظام خود ، خواه درخلال مداخله در کنش انگیزشی این نظام و خواه در خلال گسترش بخشیدن حرمت خود ، می تواند در خدمت جبران کاستی ها در تحول خود قرار گیرد ، استحکام نظام خود و کنش وری هر چه سازش یافته تر آن را امکان پذیر سازد ، واجد اثر پیشگیری کننده در برابر آسیب های احتمالی آتی باشد .