مطالعه لغوی عوامل شخصیت در زبان فارسی

رویکردی لغوی برای طبقه بندی صفات شخصیت در دامنه وسیعی در زبانهای دیگر انجام شده است. نتیجه این پژوهشها مدارک تکرار پذیری ساختار پنج عاملی را فراهم آورده است. پژوهشگران با توجه به نتایج مطالعات انجام شده بر آن شدند که این مهم را در زبان فارسی بررسی کنند. برای تحقیق این هدف، از بررسی چهارفرهنگ فارسی و چهل کتاب داستان از نویسندگان معروف و صاحب سبک حدود 12000 صفت گردآوری شد. پس از حذف داده های تکراری، مترادف، متضاد و ... سرانجام یک فهرست 74 واژه ای از صفات، در زبان فارسی فراهم آمد. برای هر یک از واژه ها یک عبارت به صورت اول شخص مفرد نوشته و پرسشنامه ای تنظیم شد. 360 نفر از دانشجویان دانشگاه های تهران به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه روی آنان اجرا گردید. داده ها با روش تحلیل مولفه های اصلی و چرخش وریمکس عاملی شد. نتیجه این تحلیل استخراج پنج عامل با بار عاملی 4/0 و بیشتر روی متغیر بود. عامل ها با عنایت به محتوای ماده های آنها به ترتیب: (وجدان) (وظیفه شناسی) (گشودگی)، (روان رنجور خویی)، (درونگرایی) و (دینداری) نامگذاری شدند.