وضعیت سرمایه اجتماعی ایرانیان در سال 1393

مقدمه: سرمایۀ اجتماعی سازه یا مفهومی پیچیده و چند بعدی است و به پدیده‌ای دلالت دارد که منبع اصلیِ زایش آن، حوزۀ تعاملات اجتماعی است. سرمایۀ اجتماعی را می‌توان به‌عنوان منبعی در نظر گرفت که در نتیجۀ روابط اجتماعی در گذشته ایجاد شده و در زمان حال، کنش جمعی را تسهیل می‌کند. روش: پژوهش حاضر به دنبال توصیفِ وضعیتِ سرمایۀ اجتماعی با تکیه بر چهار مولفۀ اصلی تشکیل‌دهندۀ آن یعنی اعتماد اجتماعی، شبکۀ روابط اجتماعی، مشارکت اجتماعی و هنجارهای اجتماعی در کشور ایران در سال 1393 است. این پژوهش از نوع مطالعات کمی توصیفی است که از طریق پیمایش و با ابزار پرسشنامه و در قالب یک مطالعۀ مقطعی در آذر و دی‌ماه سال 1393 صورت پذیرفته است. جامعۀ آماری پژوهش شامل افراد 15 سال و بالاتر ساکن در مناطق شهری و روستایی کشور ایران است. در این پژوهش، با روش نمونه‌گیری تصادفیِ سیستماتیک و خوشه‌ای، تعداد 37 هزار و 200 نفر به‌عنوان حجم نمونه از سراسر ایران انتخاب شدند.یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که مردم ایران به افراد و گروههای نزدیک‌تر، اعتماد بیشتری دارند، در فعالیتهای جمعی آنها بیشتر مشارکت می‌کنند و در صورت لزوم، حمایت اجتماعی بیشتری از ایشان بعمل می‌آورند.بحث: از این مطالعه می‌توان چنین نتیجه گرفت که وضعیت سرمایۀ اجتماعی درون‌گروهی و برون‌گروهی در ایران متفاوت است و مردم دارای سرمایۀ اجتماعی درون‌گروهی بیشتری هستند. با توجه به این امر، تقویت سرمایۀ اجتماعی به‌ویژه در بُعد روابط انجمنی، مشارکت اجتماعی، تقویت نهادهای مدنی و ایجاد انگیزه در کنشگران و فعالان مدنی که می‌تواند به افزایش سرمایۀ اجتماعی برون‌گروهی در جامعه منجر شود، توصیه می‌شود.

The Status of Social Capital of the Iranian people

Introduction: Social capital is a complex and multidimensional construct and concept, and it implies to a phenomenon that the main source of its creation is the sphere of social interaction. Social capital can be considered as the sources that has been created as a result of social relationships in the past, and at the present time, it facilitates collective action. In this study, we seek to describe the status of social capital, based on the four main constituent components: social trust, social relations network, social participation and social norms in Iran, in 20142015 (1393).Method: This research is a quantitativedescriptive study that was conducted through survey and questionnaire tools in a crosssectional study in December 2014 and January 2015 (Azar and Dey 1393). The population of the study includes people aged 15 years and older living in urban and rural areas of Iran. In this research, by systematic random sampling and cluster sampling, 37,200 people were selected as sample from all over Iran.Findings: The findings showed that the people of Iran have more trusting to the individuals and groups closest to themselves; are more participation in the collective activities of these groups; and if needed, they provide more social support to these people.Discussion: We can conclude from this study that the status of bonding social capital (within a group) and bridging social capital (between groups) in Iran is different and people have more bonding social capital than bridging social capital. According to this result, strengthening social capital, especially in the dimension of association relations, social participation, strengthening civic institutions and motivating civic activists, which can increase the bridging social capital in society, is recommended.