ارزیابی کارایی هزینه با رویکرد تحلیل پوششی داده‌‌ها با در نظر‌گرفتن خروجی‌های نامطلوب مبتنی بر اصل دسترسی‌پذیری ضعیف (مطالعه موردی: ‌56 نیروگاه حرارتی ‌تولید برق ‌کشور)

کارایی هزینه در تحلیل پوششی داده ها موضوعی مهم و برجسته می باشد. به همین دلیل تمرکز روی این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است. این مقاله مدل کارایی هزینه ای کلاسیک را که در آن تمامی قیمت های ورودی برای هر واحد تصمیم گیرنده ثابت و شناخته شده است، با در نظر گرفتن خروجی های نامطلوب با اصل دسترسی پذیری ضعیف توسعه می دهد. مدل پیشنهاد شده در حالت بازده به مقیاس متغیر یک مدل غیر خطی می باشد که برای سهولت حل خطی سازی شده است. علاوه بر این برای شبیه سازی مدل های پیشنهادی و نشان دادن قابلیت های علمی آن ها، 56 نیروگاه حرارتی تولید برق کشور در سال 1394 مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهدکه تحت هر دو فرض بازده به مقیاس ثابت و همچنین بازده به مقیاس متغیر، بالاترین کارایی هزینه ای متعلق به نیروگاه های چرخه ترکیبی و بخاری بوده است. علاوه بر این، میانگین کارایی هزینه ای نیروگاه های مورد بررسی در سال 1394، تحت فرض بازده به مقیاس ثابت و متغیر به ترتیب برابر با 36 و 54 درصد می باشد.

Cost Efficiency Evaluation via Data Envelopment Analysis Approach for Undesirable Outputs based on the Weak Disposability Axiom (Case Study: 56 Electricity Producing Thermal Power Plants in Iran)

Cost efficiency evaluation is a very important and applicable issue in Data Envelopment ‎Analysis (DEA). In this paper, the classical cost efficiency model in which all the input ‎prices are known and fixed for each decision making unit is developed via undesirable ‎outputs with the weak disposability axiom. The proposed model is a nonlinear model ‎under the variable returns to scale condition, which is linearized for the purposes of easy ‎solving. In order to simulate the proposed model and demonstrate its advantages and ‎application capabilities, 56 electricity producing thermal power plants were studied based ‎on data set that is presented in 2015. According to the simulation results based on the ‎present method, the combined cycle and steam power plants had the highest cost ‎efficiencies under the both assumed conditions, i.e., the constant returns to scale and the ‎variable returns to scale. Moreover, the average cost efficiencies of the power plants were ‎‎36% and 54% under the assumed conditions of constant returns to scale and variable ‎returns to scale, respectively.‎