بررسی تطبیقی گلستان سعدی و یادداشت‎های ایام سبک‌باری یوشیدا

تسوره ‎زوره‎ گوسا ‎یا یادداشت‎های ‎ایامِ‎ سبک‌باری (tsurezuregusa or essays in idleness) اثر راهب، نویسنده و شاعر قرن سیزدهم ژاپن، کنکو یوشیدا (kenko yoshida) است که هشتاد سال پس از گلستان نوشته شده است. به‌لحاظ مضمون و محتوا و ساختار شباهت حیرت‎انگیزی با کتاب شیخِ اجل سعدی شیرازی دارد. باوجودی‌که سعدی شاعر و نویسنده‎ای معتقد به آموزه‎های قرآنی و حکمت و عرفان اسلامی ایرانی بوده است و یوشیدا راهبی تربیت‎یافتۀ‎ عرفان بودایی، اما اندیشه و نوع نگرش این دو به جهان و هستی چنان به هم نزدیک است که گویی هر دو از یک آبشخور نوشیده‎اند. البته با این تفاوت که به‌لحاظ زیبایی‎شناسی، گلستان شیخ اجل به‌نسبت سرآمدتر از یادداشت‎های ایام سبک‌باری یوشیدا است. گلستان سعدی شاهکار ادبیِ‎ جهانی است که به زبان‎های مختلفِ جهان ترجمه شده است و ادبای طراز اول بسیاری از آن تاثیر پذیرفته‎اند. در این مقاله، ضمن بررسی تطبیقی تعدادی از حکایات دو کتاب و بررسی شباهت‎هایشان، به ارزش‎های زیبایی‎شناختی آن‎ها نیز پرداخته‎ایم. تحذیر بر ناپایداری جهان، سخن در فضیلت قناعت و توصیه به ساده‎زیستی و وقار پیری از مشترکات معنایی این دو اثر است؛ همچنان ‌که درج حکایت و آمیزۀ‎ نثر و شعر از ویژگی‎های ساختاری آن‎هاست.