واکاوی هنرسازه‌ فاوامیزی در اشعار احمد شاملو و آدونیس

فاوامیزی به عنوان شگردی ادبی که به شکستن سنتِ ازدواجِ درون خانوادگی واژگان و ایجاد شبکه‌های جدید همنشینی منجر می‌شود، نقش بارزی در زیبایی و انسجام ساختاری متون ادبی دارد. از آنجا که واژگان در اثر همنشینی مداوم با یکدیگر اثربخشی خود را از دست می‌دهند؛ لذا برای اثربخشی می‌توان با عدول از هنجارهای حاکم بر زبان معیار، واژگان را از یک خانواده انتخاب کرد و در کنار خانواده‌ای دیگر قرار داد تا به برجسته‌سازی ادبی و گشودن آفاقی جدید و نیز تاثیر بر مخاطب بینجامد. باری، این هنرْسازه به گونه‌ای بارز در شعر احمد شاملو (1379-1304) و آدونیس (1930) شاعر نوگرای سوری، آشکار است. این پژوهش، براساس روش توصیفی تحلیلی، مصادیق مشابه و برجسته‌ فاوامیزی، کارکرد و دلالت‌های آن‌ را در اشعار این دو شاعر تحلیل و بررسی می‌کند. از این رهگذر وجود این هنرْسازه در قالب ترکیب‌هایی که از امتزاج دو خانواده‌ متفاوت طبیعی، فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و ماورائی پدید آمده‌اند، قابل تامل است. این دو شاعر در اشعارشان فضاهای بسیاری از فاوامیزی را به نمایش گذاشته‌اند، ولی غالبا یک سویه‌ این ترکیب‌ها را از طبیعت بر‌گزیده‌اند. به نظر می‌رسد که این پیوند تنگاتنگ با طبیعت و مظاهر آن که با ظرفیت‌های هنری طبیعت شکل گرفته، بستری مناسب را برای تصویرسازی تجربه‌ها و اندیشه‌های آن‌ها فراهم ‌آورده‌است.