بازاندیشی خودنگاره‌های جنگ زنان ایرانی و آمریکایی از منظر نقد جغرافیایی (ژئوکریتیسیسم): دا و قانون شماره‌ی دو

در این مقاله با استفاده از رویکرد نقد جغرافیایی که از سوی برتراند وستفال نظریه‌پرداز فرانسوی معرفی شده است به بررسی دو نمونه از خودنگاره‌ها یا خودزندگی‌نامه‌های زنانه پرداخته می‌شود که مشخصاً بر فضای جنگ در دو شهر خرمشهر در ایران و فلوجه در عراق متمرکز هستند. هدف بیان آن است که روایت‌های موجود از جنگ، بدون توجه به ابعاد فضامند، فاقد دقت و صحت کافی هستند و نمی‌توانند واقعیت جنگ را به درستی بازنمایی کنند. نقد جغرافیایی با تاکید بر ضرورت به‌کارگیری سه مولفۀ دیدگاهِ چندکانونی، چندحسی و لایه‌نگارانه به فضا به مولفان کمک کرده است تا فضای جنگ را در تمامیتش دریابند. این روش در واقع بازنمایی دقیق‌تری را از فضای جنگ در اختیار می‌گذارد. با بازخوانی دو اثر یعنی دا روایت زهرا حسینی از جنگ سی و چهار روزۀ خرمشهر و قانون شمارۀ دو هایدی اسکویر کرفت که روایتی است از جنگ آمریکا و عراق در شهر فلوجه نشان داده می‌شود که چگونه می‌توان با نگاهی فضامند/جغرافیایی، دریچۀ جدیدی را به سوی فهم فضای جنگ به طور عام و فضای شهری به طور خاص گشود. نقد جغرافیایی نشان می‌دهد که خودنگاره‌های زنان از جنگ صرفاً ملک طلق روایت‌های ایدئولوژیک رسمی نیستند و فضای واقعی جنگ را همانگونه که واقعاً بوده است بازنمایی کنند. نقد جغرافیاییِ خودنگاره‌ها واقعیت را از زاویه‌ای دیگر آشکار می‌سازد.